Metastasegerichte vs. systemische behandeling bij oligometastasen
Prof. dr. Bertrand Tombal, onco-uroloog UCL Brussel, verwees naar de consensusaanbeveling van ESTRO/EORTC, dit jaar gepubliceerd door Guckenberger in Lancet Oncology voor de definitie van oligometastasen, maar gaf aan dat men in de klinische praktijk bij een patiënt met een paar metastasen spreekt van oligometastases. Hij bouwde zijn verhaal op aan de hand van patiëntencasussen om aan te geven of een systemische behandeling dan wel metastasegerichte therapie (MDT) geschikt is.
Systemische behandeling met de AR- inhibitor apalutamide, enzalutamide of darolutamide verlengt de metastasevrije overleving aanzienlijk bij patiënten met een hoog-risico nmCRPC in vergelijking met placebo. Deze geneesmiddelen kunnen als standaardbehandeling beschouwd worden voor hoog- risico nmCRPC-patiënten. Met de nieuwere beeldvorming blijkt ongeveer 30% van deze patiënten oligometastatisch en zou een aanvullende MDT-behandeling bestudeerd kunnen worden, aldus prof. Tombal.
Bij patiënten met een stijgende PSA na prostatectomie of radiotherapie geeft androgeendeprivatietherapie (ADT) slechts een bescheiden voordeel en significante bijwerkingen. Bij patiënten met hormoongevoelige oligometastatische PCa is de referentiebehandeling vandaag MDT op basis van een aantal prospectieve klinische studies. Prof. Tombal benadrukte dat nieuwe beeldvorming nodig is om alle laesies te detecteren, maar dat hierbij rekening moet gehouden worden met de kans op valspositieve en valsnegatieve bevindingen.
Voor patiënten met nieuw gediagnosticeerde, gemetastaseerde PCa is ADT als monotherapie geen optie. Radiotherapie aan de primaire tumor wordt aanbevolen op basis van de STAMPEDE-studie. Prof. Tombal suggereerde dat er misschien potentieel zit in combinatietherapie met ADT, radiotherapie en een AR-inhibitor. Er zijn nog geen gegevens, maar de progressievrije overleving bij patiënten met hoog-risico gelokaliseerde PCa behandeld met radiotherapie in de LATITUDE-studie was veelbelovend en dit zal zich binnen een paar jaar vertalen in een overlevingsvoordeel volgens prof. Tombal. Of er een rol is voor MTD in deze setting zal worden geëvalueerd in twee studies van EORTC-ESTRO, namelijk de EORTC-ESTRO RADiotherapy InfrAstrucTure for Europe (E2-RADIatE) en OLIGO-CARE.
Tijdens de discussie werd gezegd dat de nieuwe generatie AR-inhibitoren duur zijn en dat het goed zou zijn als ze slechts een paar maanden zouden kunnen worden gegeven om eventueel voordeel te zien. In dit verband kunnen de resultaten van de EMBARK-studie met enzalutamide in monotherapie bij patiënten met hoog-risico hormoongevoelige PCa zonder metastasen inzichten geven.
