Exclusief interview 

Goede hoop op opening in ethische dossiers

Met abortus, euthanasie, draagmoederschap en (anonieme) donatie erfde Arizona vier ethische dossiers die Vivaldi niet opgelost kreeg.

Erik Derycke & Filip Ceulemans

Artsenkrant: Vorig jaar in de aanloop naar de verkiezingen verklaarde u, onder andere tijdens een symposium aan de VUB, samen met andere partijen dat er in een nieuw regeerakkoord geen sprake kon zijn van een ethische blokkering. Hoe staat het met de ethische dossiers?

Frank Vandenbroucke: De Arizona-regering pakt dit veel beter aan dan Vivaldi. Bij Vivaldi werd gezegd dat de zeven partijen in het parlement een groot akkoord moesten maken over alle ethische thema’s: abortus, euthanasie, draagmoederschap en anonieme donatie. Door dat alles aan elkaar te koppelen, raakten we er niet uit. Mijns inziens omwille van onproductieve koppigheid.

Ik heb bijvoorbeeld over anonieme spermadonatie lang gezwegen, maar omdat ik er al lang echt van overtuigd ben dat anonieme donatie geen goed principe is, heb ik het parlement uiteindelijk toch opgeroepen vooruitgang te boeken in dit dossier. Omwille van de koppeling is dat niet gelukt. Alles aan elkaar koppelen is trouwens nooit goed in de politiek.

De grote vooruitgang van Arizona is dat we de koppeling van deze vier dossiers hebben opgeheven. Vanuit de regering gaan we met initiatieven komen.  Ik ga ervan uit dat ik als minister van Volksgezondheid steun zal krijgen als ik snel kom met een ontwerp over spermadonatie. Dat is hoogdringend.

In de Europese Unie vochten we in 2023 om te komen tot een Europese limiet op het aantal donoren. Dat lukte niet door tegenstand van Duitsland – net als een regeling over anonieme donatie – maar het was ook niet makkelijk om het te verdedigen als je eigen parlement geen stappen in dezelfde richting zet.

"Abortus is zonder twijfel het gevoeligste thema"

Ik heb er goede hoop op dat we in de ethische dossiers tot redelijke compromissen tussen de uiteenlopende visies kunnen komen. Voor draagmoederschap zijn de contouren al opgenomen in het regeerakkoord, daar vertrekken we niet van een wit blad. Over spermadonatie zijn er interessante voorstellen van Frieda Gijbels (N-VA) en Els Van Hoof (CD&V). Daar voorzie ik geen grote politieke problemen. 

Euthanasie en abortus liggen waarschijnlijk moeilijker?

Ik stel samen met veel mensen, ook artsen, vast dat de euthanasiewetgeving zeer tegenstrijdig is voor mensen die beginnen worstelen met dementie. Je moet eigenlijk te vroeg beslissen dat je zelf uit het leven wilt stappen. Wacht je te lang, dan kun je het niet meer beslissen zoals mooi beschreven in het boek van Barbara Ceuleers. Veel mensen delen dat gevoel. Ik denk dat we daar deze legislatuur wel gaan uitraken.

Abortus is zonder twijfel het gevoeligste thema. Onze mening is gebaseerd op het tijdens de vorige legislatuur gepubliceerde wetenschappelijk rapport. Andere mensen hebben daar een andere mening over. Dus we moeten een compromis vinden tussen deze meningen.

Maar u ziet het nog wel goedkomen voor het einde van deze legislatuur?

Dat moet en zal lukken als de mensen van goede wil zijn.