Diagnose diabetes type 1 steeds vaker bij min-5-jarigen
Steeds vaker wordt de diagnose van diabetes type 1 al bij kinderen jonger dan 5 jaar gesteld. Bovendien wordt de ziekte ook steeds agressiever. Dat zegt professor Chantal Mathieu naar aanleiding van de Werelddiabetesdag, vrijdag 14 november.
Het aantal nieuwe gevallen van diabetes type 1 stijgt wereldwijd, ook in ons land. Bovendien wordt de diagnose steeds vaker bij zeer jonge kinderen gesteld.
Prof dr. Chantal Mathieu, endocrinoloog in UZ Leuven en beheerder van vzw Hippo and Friends, screende binnen het Europees project EDENT1FI al meer dan 100.000 kinderen. "Dat het aantal mensen met type 1 stijgt, is op zich geen slecht teken", legt ze uit. "Het betekent dat er meer mensen een langer en goed leven leiden. En toch, als we kijken naar de leeftijd, zien we een verontrustende evolutie. De leeftijd schuift op. De leeftijd waarop kinderen de diagnose krijgen, valt steeds vroeger en de ziekte wordt, net zoals astma bijvoorbeeld, alsmaar agressiever."
Erg jonge kinderen met diabetes kunnen zelf niet aangeven wanneer ze bijvoorbeeld dorst hebben. Daardoor worden ze heel ziek als ze de aandoening hebben, zonder dat iemand het weet. "De kindjes verzuren dan helemaal", legt Mathieu uit. "Zeer gevaarlijk is dat. In ons land sterft er zo elk jaar wel een kindje, soms twee. Het goede nieuws is, dit valt te vermijden. Het doel van EDENT1FI is om vroegtijdig antistoffen in het lichaam van een kind op te sporen om de diagnose te kunnen stellen."
Naar de oorzaak van het feit dat diabetes steeds agressiever wordt, hebben de wetenschappers voorlopig het raden. Het moet in ieder geval met de omgeving te maken hebben. Zo zijn er meer virussen aanwezig, wat een invloed zou kunnen hebben. Virussen kunnen diabetes uitlokken. Maar ook onze voeding en het milieu kunnen mogelijk een verklaring bieden. "We weten het niet, we weten alleen dat het iets in de omgeving is, en niet genetisch", besluit Mathieu.
Campagne in meer dan 170 scholen
Terwijl de eerste editie van de 'Ga voor blauw'-campagne zich enkel richtte op basisscholen, breidt men dit jaar uit naar middelbare scholen, het hoger onderwijs en andere organisaties. Duizenden leerlingen krijgen een educatiepakket dat taboes rond de ziekte moet doorbreken.
"Zo wordt op een laagdrempelige manier meer bewustwording gecreëerd rond deze (on)zichtbare ziekte", klinkt het bij initiatiefnemer Hippo and Friends. Leerlingen en medewerkers worden aangemoedigd om vrijdag in het blauw naar school of naar het werk te komen.
"We willen diabetes type 1 echt uit het onbekende halen," zegt dokter Chantal Mathieu. "Met deze actie willen we de ziekte vooral bespreekbaar maken."
Een campagne zoals Ga voor blauw is absoluut geen overbodige luxe, meent ook dokter Daniel Klink (Ziekenhuis Aan de Stroom, ZAS). "In het Paola kinderziekenhuis merken we zeker bij kansarme gezinnen dat er nog veel vragen zijn over type 1", zegt Klink. "We moeten dan telkens de mythe weerleggen dat de ziekte zou komen door het eten van te veel suiker. Het is gewoon dikke pech. Maar we moeten er wel op tijd bij kunnen zijn."
880.000 Belgen worden behandeld
Wereldwijd leven op dit moment naar schatting 9,5 miljoen mensen met diabetes type 1. Dat is een stijging van 13 procent in vier jaar tijd: in 2021 was het totale aantal nog 8,4 miljoen. Van de 9,5 miljoen is 1 miljoen jonger dan 14 jaar, en 0,8 miljoen tussen 15 en 19 jaar.
In 2023 werden ongeveer 880.000 Belgen behandeld voor een vorm van diabetes, zo'n 7,6 procent van de bevolking, blijkt uit cijfers van het Intermutualistisch Agentschap IMA. Dat is een derde meer dan in 2013. Bij Belgen met een kwetsbare socio-economische status wordt 11,7 procent behandeld voor diabetes.
