Senolytica verbeteren de overleving van bejaarde organen na transplantatie

Een Amerikaanse groep heeft aangetoond dat senolytica oudere organen wat kunnen verjongen. Dat zou de resultaten van transplantatie kunnen verbeteren en zou het potentiële aanbod van organen kunnen verhogen.

De vraag naar organen voor transplantatie is veel hoger dan het aanbod. Het zou dan ook interessant zijn organen van overleden bejaarde donoren te gebruiken, maar die organen zijn immunogener en bovendien is er de leeftijdsspecifieke respons op beschadiging, wat de resultaten van transplantatie in negatieve zin kan beïnvloeden. Daarom worden ze vaak afgestoten of niet gebruikt.

Bij het verouderen treedt een accumulatie van senescente cellen plaats, wat gepaard gaat met een chronische, laaggradige, steriele ontsteking. Recente studies hebben voorts aangetoond dat er zich celvrij mitochondriaal DNA ophoopt bij het verouderen, wat de immunogeniciteit verhoogt. Vorsers van het Brigham and Women's Hospital hebben aangetoond dat senescente cellen de belangrijkste bron van celvrij mitochondriaal DNA zijn en dat de accumulatie van celvrij mitochondriaal DNA een sleutelfactor is bij de met het verouderen samenhangende ontsteking en de immunogeniciteit verhoogt.

Senolytica zijn geneesmiddelen die ervoor zorgen dat van senescente cellen hun celcyclus hervatten, waardoor het lichaam ze beter kan elimineren. Daarom hebben Tullius et coll. onderzocht of die geneesmiddelen kunnen worden gebruikt om de resultaten van transplantatie te verbeteren.

De vorsers hebben muizen, waarvan organen werden gebruikt voor transplantatie, behandeld met een combinatie van dasatinib en quercetine. Die behandeling resulteerde in een daling van het aantal senescente cellen, de hoeveelheid celvrij mitochondriaal DNA en de ontsteking en verlengde de overleving van allogene oude hartcellen tot eenzelfde overleving als na transplantatie van organen van jongere muizen.

Verder onderzoek is vereist om na te gaan of senolytica soortgelijke effecten hebben op de organen van overleden oudere donoren, of ze senescente cellen even goed opruimen en of organen effectief na prelevatie kunnen worden behandeld met die geneesmiddelen. De auteurs hebben al preklinische studies uitgevoerd, die hebben aangetoond dat de hoeveelheid celvrij mitochondriaal DNA in de bloedbaan hoger is bij oudere orgaandonoren.

Hopelijk zal daardoor het aanbod van organen stijgen voor de vele patiënten die op een wachtlijst voor transplantatie staan. (referentie: Nature Communications, 27 augustus 2020, doi: 10.1038/s41467-020-18039-x)