Niet elk afzonderlijk deelonderzoek is bepalend

Raad van State: onderzoek leeftijdsbepaling correct uitgevoerd

De Raad van State velde op 14 augustus 2025 een arrest dat de vereisten verduidelijkt voor een medisch onderzoek voor het bepalen van de leeftijd van iemand die beweert minderjarig te zijn.

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex-voorzitter  VITAZ

Het arrest werd geveld als gevolg van een beroep tot de nietigverklaring van de beslissing van de FOD Justitie waarbij werd beslist de verzoekster te beschouwen als ouder dan 18 jaar.

In het Universitair Ziekenhuis Pellenberg te Leuven had de verzoekster een medisch onderzoek ondergaan om na te gaan of zij al dan niet de leeftijd van 18 jaar had bereikt.

De arts besloot dat de verzoekster “op de datum van 23 oktober 2024 een leeftijd heeft van 21,7 jaar met een standaarddeviatie van 2 jaar”.

Geen schending van zorgvuldigheidsbeginsel

De advocaat van de verzoekster leidde uit het feit dat de bestreden beslissing niet in concreto vermeldt welke medische tests werden uitgevoerd, een schending van het zorgvuldigheidsbeginsel af.

Het zorgvuldigheidsbeginsel houdt in dat het bestuur zijn beslissing op zorgvuldige wijze moet voorbereiden. Dit impliceert dat de beslissing dient te steunen op werkelijk bestaande en concrete feiten die met de vereiste zorgvuldigheid werden vastgesteld.

De overheid is onder meer verplicht om zorgvuldig te werk te gaan bij de voorbereiding van de beslissing en de feitelijke en juridische aspecten van het dossier deugdelijk te onderzoeken, zodat zij met kennis van zaken kan beslissen.

Volgens de Raad van State onderbouwt de verzoekster niet concreet dat het uitgevoerde onderzoek op ondeskundige wijze is verlopen en dat het resultaat van de leeftijdsanalyse onbetrouwbaar of niet correct is.

Medisch onderzoek moet de exacte leeftijd niet bepalen

Meer concreet, aldus de Raad van State,  blijkt dat de arts zich steunt op een meervoudig onderzoek, waarvan elk deelonderzoek, te weten een radiografie van de hand en pols, een radiografie van het sleutelbeen en een orthopantomogram, individueel wordt geïnterpreteerd en waarna een algemene conclusie wordt getrokken met de eigenlijke leeftijdsschatting.

Bij het bepalen in de bestreden beslissing of verzoekster al dan niet de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt, is de eindconclusie van de arts op basis van die deelonderzoeken relevant, en niet het resultaat van een afzonderlijk deelonderzoek.

Die eindconclusie, en niet de conclusie van ieder deelonderzoek afzonderlijk, is derhalve ook bepalend voor de in artikel 7, § 3, van de voogdijwet bedoelde “jongste leeftijd”.

Bovendien blijkt dat de arts eventuele afwijkingen ten gevolge van genetische, etnische of andere factoren heeft opgevangen door, waar nodig, een standaarddeviatie te hanteren. De ondergrens van die deviatiefactor zal bijgevolg in aanmerking genomen worden voor de leeftijdsschatting.

In dit geval gaat het dus op datum van 23 oktober 2024 om “een leeftijd […] van 21,7 jaar met een standaarddeviatie van 2 jaar”. De wetgever heeft met de medische leeftijdstest overigens niet de bedoeling gehad de exacte leeftijd van de betrokkene te laten achterhalen, doch enkel uitsluitsel te krijgen of de betrokkene al dan niet de leeftijd van 18 jaar heeft bereikt.