Minder rood vlees: win-win voor gezondheid en klimaat

Als de hele Belgische bevolking de aanbevelingen van de Hoge Gezondheidsraad (HGR) over de consumptie van rood en verwerkt vlees zou opvolgen, daalt de uitstoot van broeikasgassen met 1,4 miljoen ton CO₂-equivalent per jaar. Tegelijkertijd zou de incidentie van darmkanker met 10% kunnen dalen. Dat besluit de gezondheidsgroep van The Shifters België, op basis van een analyse van recente gegevens van Sciensano.

Laurent Zanella

Volgens de nationale enquête van Sciensano liggen de consumptieniveaus ver boven de aanbevolen drempels. Belgen consumeren gemiddeld 333 gram rood vlees (rundvlees, varkensvlees, schapenvlees) per week, tegenover een limiet van 300 gram. Voor verwerkt vlees bereikt de consumptie 190 gram per week, meer dan zes keer de maximale aanbevolen dosis (30 gram).

Deze excessen zijn niet zonder gevolgen. Rood vlees is een belangrijke bron van broeikasgassen. Maar het is vooral de impact op de gezondheid die zorgen baart. "De mate waarin verwerkt vlees kankerverwekkend is, is in ons land onvoldoende gekend. Toch zijn er duidelijke wetenschappelijke bewijzen", zegt oncoloog dr. Petit. "De Sciensano-studie toont aan dat meer dan 90% van onze medeburgers de aanbevolen hoeveelheid overschrijdt. We moeten het bewustzijn verhogen om het aantal gevallen van darmkanker bij de Belgische bevolking te verminderen."

1,4 miljoen ton CO₂-equivalent vermijdbaar per jaar

Door verbruiksgegevens te vergelijken met emissiefactoren uit de Agribalyse-databank, schatten The Shifters België dat een terugkeer naar de aanbevolen niveaus de uitstoot van broeikasgassen met 1,4 miljoen ton CO₂-equivalent  per jaar zou verminderen. Dit komt overeen met ongeveer 1,5% van de totale uitstoot van het land, of het equivalent van de koolstofvoetafdruk van 125.000 tot 155.000 Belgen (het equivalent van een stad als Brugge).

Het is ook een gezondheidskwestie. Op basis van een recente studie in Duitsland, een land waarvan de consumptiegegevens vergelijkbaar zijn met die van België, schat The Shifters België dat deze vermindering tegen 2050 800 nieuwe gevallen van colorectale kanker per jaar zou voorkomen, voor een cumulatief totaal van bijna 20.000 vermeden gevallen. Dit cijfer komt overeen met de schattingen van de HGR, die in 2013 al suggereerde dat tot 1.200 gevallen per jaar zouden kunnen worden voorkomen.

Economische kosten

Tot slot moet worden opgemerkt dat de economische kosten van deze vorm van kanker aanzienlijk blijven: het is de op één na duurste vorm van kanker in het land en was in 2018 goed voor 467 miljoen euro aan uitgaven voor gezondheidszorg.

Volgens Quentin Lancrenon, woordvoerder van Shifters België, vereist preventie een collectief engagement: "Eetgewoonten veranderen is moeilijk en kan niet worden opgelegd. We moeten de mensen in het veld opleiden en erbij betrekken om de preventieboodschap over te brengen. We hebben er alles bij te winnen. Het is een echte win-win: een maatregel die de klimaatverandering matigt en het risico op kanker vermindert."