Fibromyalgie, tussen veel lijden en mogelijke auto-immuniteit

Fibromyalgie is geen auto-immuunziekte en wordt vooral gekenmerkt door diffuse pijn, ernstige vermoeidheid en frequente slaapproblemen. Daarbovenop komen nog de angst gezien er onzekerheid is over het nut van de behandeling en depressie. Het is dan ook geen verrassing dat middelenmisbruik vaker voorkomt bij deze patiënten dan in de algemene bevolking.

Op 16 november is op het ACR-congres een Mexicaanse studie gepresenteerd die dat mooi illustreert aan de hand van de Mexicaanse nationale cijfers: frequentere en hogere consumptie van alcohol, tabak en tranquillizers (p < 0,05) en een tendens tot hogere consumptie van cannabis (p = 0,082).

De pathofysiologie van fibromyalgie is nog niet duidelijk. Fibromyalgie wordt door de mensen vaak beschouwd als een pseudoziekte en wordt door de vorsers vrij stiefmoederlijk behandeld in vergelijking met reumatische ziektes bijvoorbeeld. Volgens sommige auteurs zou er echter een correlatie kunnen bestaan tussen fibromyalgie en auto-immuunziektes en zou fibromyalgie een eerste verschijnsel ervan kunnen zijn. Een Amerikaanse groep heeft een retrospectief onderzoek uitgevoerd om die hypothese te toetsen.

Voor hun studie hebben ze TriNetX, een wereldwijd netwerk van geanonimiseerde gegevens van een twintigtal landen over bijna 300 miljoen patiënten, doorgenomen. Ze hebben hun studie uitgevoerd bij 14.309 patiënten bij wie tussen 1 november 2018 en 1 januari 2019 een diagnose van fibromyalgie was gesteld in 118 gezondheidszorginstellingen wereldwijd en bij wie voor en tot minstens één maand na de diagnose van fibromyalgie geen diagnose van auto-immuunziekte was gesteld. Die patiënten werden vergeleken met een gematchte controlegroep. De mediane leeftijd van de twee groepen was 57 ± 15 jaar. 91% waren vrouwen. Een van de belangrijkste evaluatiecriteria was het optreden van een auto-immuunziekte.

• 2,2% van de patiënten met fibromyalgie heeft binnen 5 jaar reumatoïde artritis ontwikkeld tegen 0,5% in de controlegroep (odds ratio: 4,28; 95% BI: 3,33-5,51). Bij een Kaplan-Meier-analyse correleerde fibromyalgie ook sterk met een hoger risico op ontwikkeling van RA (hazard ratio: 4,10; 95% BI: 3,20-5,27; p < 0,0001).

• 1,4% van de patiënten met fibromyalgie heeft een systemische lupus erythematosus ontwikkeld tegen 0,3% van de controlegroep (OR: 4,93). Fibromyalgie correleerde ook met een hogere incidentie van sjögrensyndroom, psoriatische artritis en inflammatoire artritis in het algemeen.

Conclusie van de auteurs: artsen moeten goed opletten als een patiënt met fibromyalgie begint te klagen van gewrichtspijn of andere verschijnselen van een auto-immuunziekte begint te vertonen.

Referenties:

Drug Abuse Screening in Patients Who Fulfill the 2016 Fibromyalgia Criteria. Laura Aline Martinez-Martinez et al.

Fibromyalgia as a Potential Initial Presentation for Autoimmune Conditions. Qi Wang et al.