Kennis en vaardigheden worden vergaard door feedback en training
Maakt 10.000 uren oefenen een chirurg?
Een veelgehoorde vuistregel is dat je 10.000 uren moet oefenen om iets onder de knie te krijgen. Wat is daarvan aan?
Dokter Wim Van Hooste, preventieadviseur-arbeidsarts
10,000 Hours (Justin Bieber and Dan + Shay, 2019)
Twee jaar geleden schreef ik al over de 10.000-stappenregel, die niet zo nauw genomen hoeft te worden. In de komkommertijd kwam dit rigide stappentellen weer bovendrijven: 7.000 stappen blijkt nu ook al te volstaan om gezondheidswinst te boeken).
Er bestaat echter nog een andere 10.000-vuistregel: die zegt dat je 10.000 uren moet oefenen om iets onder de knie te krijgen.
Die 10.000-urenregel vindt zijn oorsprong in de bestseller Outliers: the story of success van Malcolm Gladwell. Hij verwees naar studies van K. Anders Ericsson bij violisten om zijn punt te maken. Verder kwam Gladwell op de proppen met de Hamburgse periode van The Beatles en het nachtelijk programmeren van Bill Gates (Nguyen & Paul, J Thorac Cardiovasc Surg, 2020).
Maar Ericsson heeft het echter nooit over 10.000 uren gehad. Dat is gewoon een catchy getal, en hij distantieerde zich dan ook van Gladwell (Harwell & Southwick, J Expert, 2021).
Deliberate practice
De oorsprong van het idee dat voldoende uren trainen leidt tot meesterschap, is te vinden in een artikel van Simon & Chase over schakers (American Scientist, 1973) en in een boek van Ericsson & Smith over violisten (Toward
a general theory of expertise: Prospects and limits, Cambridge University Press, 1991).
‘Deliberate practice’ (doelbewust trainen) is het bewust en weloverwogen oefenen, gericht op het ontwikkelen van een bepaalde soort expertise van hoog niveau (Ericsson et al., Psychol Rev, 1993). De oefenaar geeft zichzelf opdrachten en krijgt opdrachten van de coach of trainer die voorbij het huidige niveau van beheersing gaan (expert performance) (Harwell & Southwick, 2021).
Kennis en vaardigheden worden dus vergaard door goede feedback en training. Hambrick et al. stelden dat doelbewust trainen onvoldoende is om expert te worden (Intelligence, 2013). Macnamara et al. poneerden dat een jaar later (Psychol Sci, 2014).
Medisch perspectief
Toch beschouwen sommigen deze vuistregel nog steeds bruikbaar in de sport, muziek, wetenschap, … en geneeskunde. Dus toch nog eens tijd nemen om de regel van 10.000 uren training vanuit een medisch perspectief te bekijken. De meeste medische studies bespreken het vak van de chirurg: The making of a surgeon (Hirschl, J Pediatr Surg, 2015). Schept oefening dan toch (geen) expertise, attitudes en competenties (Davidson, Aust N Z J Surg, 2002)? Is het (g)een ticket to glory?
Nathan Colin Wong bracht verduidelijking voor chirurgische residenten die zich duidelijk meer dan 10.000 uren verdiepen in de urologie (Can Urol Assoc J, 2015). Het antwoord van Beiko et al. plaatst het aantal uren in perspectief (Can Urol Assoc J, 2016). Barker & Reardon bestudeerden binnen de cardiale chirurgie de 10.000 uren regel (JAMA Cardiology, 2018). Surgeon volume doet ertoe bij ingewikkelde heelkunde (bijvoorbeeld hoogrisico aortaklepvervanging).
Of is het 10.000 cases in plaats van 10.000 uren (Luu & Nguyen, J Thorac Cardiovasc Surg, 2022)? Een studie over het verrichten van handchirurgische ingrepen vond dat oefening niet altijd leidt tot perfectie (Ko, JAMA Network Open, 2021).
Hoewel, in een interview in 2024 poneerde de bekende Canadese hartchirurg Tirone E. David dat het wel degelijk zo lang duurt voor het expertschap bereikt wordt (Nwajei & Ladak, University of Toronto Medical Journal, 2025). Hij verwees ook naar de Thomas Edison quote: “Creativity is 1% inspiration and 99% perspiration”. Bloed, zweet en tranen, weet je wel?
De zeer rigide regel van 10.000 uren (om en bij de 10 jaar) trainen is willekeurig gekozen, 8.000 of 15.000 uren had ook gekund, afhankelijk van wat je als eindniveau definieert. Soms meer, soms minder. Naast de kwantiteit is ook de kwaliteit van oefenen van primordiaal belang.
