De kleren van de keizer - Dr. Georges Otte
'Psychiatrie vereist weinig technologie en is dus beter beheer(s) baar'. Zo luidt de titel van een artikel in AK 2436 waarin de ziekenhuisbeheerders hun visie op de psychiatrie toelichten. Zij doen dit, voor alle duidelijkheid, vooral doorheen hun financieel-economische bril, d.w.z. vanuit hun primaire opdracht tot controleren om beter te beheren.
Maar hoe begrijpelijk ook, men kan moeilijk ontkennen dat dergelijke conservatieve visies een ernstig risico insluiten namelijk het intrinsiek gevaar op stagnatie, het einde van de groei.
"Psychiatrie heeft een variabele zorgvorm", lezen we in hun verklaringen, "vaak in kleine groepjes, maar is beleidsmatig beter beheersbaar dan technologie." Moeten we nu een beheerste zucht van verlichting slaken of het hoofd schudden bij zoveel aliënatie?
Het is evident dat beheerders en financiers als de dood zijn voor investeringen in dure apparatuur en dito technologie en we weten allen dat ze het maar met lede ogen zouden aanzien mocht psychiatrie zich in die richting ontwikkelen tot een volwaardige neurobiologische specialiteit met alle nodige technische omkadering van dien. Volgens financiers kunnen psychiatrische patiënten nog wel op een analytische sofa gaan liggen - de kost van de sofa en diens operator is beheersbaar - maar toch niet in een MEG, of MRI-PET scanner!
Laat dus a.u.b. de psychiatrie stagneren op niveau van opa Freud en nonkel Lacan, laat het bij de 'beheersbare' groepssessies, de knutsel- en ergotherapeutische atelieractiviteit, de creatieve muzieksessies, zo nodig nog wat psychofarmaca (maar liefst niet te veel want dat kost ook geld) en de heilzame psychotherapeutische ondersteuning van de residentiele- of mobiele 107-gesprekstherapeuten. Is dit nu de toekomst van de psychiatrie?
Het zou in dit stadium wellicht als een vorm van gecamoufleerd sadisme aanzien kunnen worden om literatuurreferenties te debiteren omtrent de resultaten van fMRI gestuurde neurofeedback, MEG connectoma analyses en andere technologische ontwikkelingen en realisaties zowel op diagnostisch als therapeutisch vlak bij diverse psychiatrische aandoeningen.
Maar mogen we dan wel gewag maken van de noodzaak tot het laagdrempelig maken van rTMS, z score loreta neurofeedback, VR gestuurde progressieve exposure en desensitisatie, qEEG met draagbare apparatuur, psychofysiologische biofeedback, tDCS, tACS, tRNS... Of zou dat deze financiers een al dan niet maligne status '€urolepticus' kunnen bezorgen? Geen burn-out maar een financiële freeze-in?
De psychiatrie biedt wel degelijk oplossingen voor de tsunami aan maatschappelijke problemen in de GGZ maar niet door stagnatie op het huidige niveau zoals geschetst op de blauwdruk van erg behoedzame maar ook al te behoudsgezinde financiers, maar enkel door een doorgezette neurobiologische visie op de toekomst. De 'verneurowetenschappelijking' van de psychiatrie is begonnen en haar progressie zal veel geld kosten, maar op termijn veel minder geld dan wanner men het 'beheersbaar' laat aanmodderen zoals nu.
De dark ages zijn voorbij. GGZ is een enorm maatschappelijk probleem en men kan niet langer de kop in het zand blijven teken omdat oude methoden beter 'beheersbaar' zijn. Wat thans telt is outcome en wie goede en efficiënte GGZ zorg wil voor zijn bevolking moet de ruggengraat en de financiële moed hebben om fundamenteel te investeren in moderne psychiatrische zorg van morgen en daar hoort neurobiologie eindelijk de prominente vaste plaats te krijgen die haar toehoort.
