"De kost van niets doen ligt nog hoger"
VN: investeren in planetaire gezondheid redt miljoenen levens
Investeren in planetaire gezondheid brengt heel wat positieve gevolgen met zich mee. Zo zal het bruto binnenlands product (bbp) op termijn stijgen, neemt het aantal vroegtijdige overlijdens af en daalt ook de armoede. Dat blijkt uit een grootschalige milieustudie uitgevoerd door het VN-milieuprogramma UNEP.
Aan het rapport, dat liefst 1.222 pagina's telt, werkten 287 wetenschappers mee uit 82 landen. Het gaat volgens de VN-milieudienst om "de meest uitgebreide beoordeling van het wereldwijde milieu ooit".
Het milieu en het klimaat kreunen momenteel onder de impact van de mens, stellen de makers. Als die trend zich doorzet, dan stevenen we af op een temperatuursstijging met meer dan 2 graden Celsius tegen het einde van de eeuw, de massale sterfte van soorten en toenemende luchtvervuiling.
Bovendien gaat jaarlijks minstens 100 miljoen hectare, of de oppervlakte van landen zoals Ethiopië of Colombia, vruchtbare grond verloren. Komt daar nog eens bij dat er jaarlijks meer dan 2 miljard ton aan afval wordt geproduceerd.
Al deze zaken haken op elkaar in en veroorzaken zo grote economische en sociale schade.
Radicale ommezwaai
Volgens UNEP kan een radicale ommezwaai echter nog soelaas brengen. Daarvoor moet het huidige economische en financiële systeem wel danig worden bijgeschroefd. Zo raadt de VN-milieudienst aan om zich niet langer blind te staren op bbp, maar ook indicatoren mee te nemen die het menselijk en natuurlijk kapitaal in ogenschouw nemen.
Vervolgens moet ook hoe we omgaan met afval, energie, voedsel en het milieu worden herdacht. Zo moet werk worden gemaakt van een uitfasering van schadelijke subsidiestromen en ingezet worden op een circulaire economie. Daarnaast moet de energiesector koolstofarm worden gemaakt en moet de mens overschakelen naar een gezond en duurzaam dieet, waarbij minder voedsel verloren gaat.
Tot slot is ook een betere bescherming van de biodiversiteit en ecosystemen onontbeerlijk.
9 miljoen vermijdbare overlijdens
Als het consumptiegedrag wordt bijgesteld en technologische ontwikkelingen en efficiëntiewinsten realiteit worden, dan zou de wereldwijde economie daar vanaf 2050 de vruchten van kunnen plukken. Dat zou resulteren in een jaarlijkse winst van 20.000 miljard dollar tegen 2070 en zelfs oplopen tot 100.000 miljard dollar tegen 2100.
Bovendien zouden tegen 2050 9 miljoen vroegtijdige overlijdens worden vermeden, 200 miljoen mensen niet langer ondervoed zijn en 100 miljoen mensen uit extreme armoede kunnen worden geholpen. 300 miljoen mensen zouden tegen 2050 ook toegang krijgen tot veilig drinkwater.
Om dat scenario werkelijkheid te laten worden, zijn tussen nu en 2050 wel jaarlijks investeringen nodig ten belope van 8.000 miljard dollar. Al ligt de kost van niets doen, nog hoger. Zo bedroegen de gezondheidskosten als gevolg van luchtvervuiling in 2019 alleen al circa 8.1000 miljard dollar
UNEP erkent dat er wel degelijk al zaken in de goede richting bewegen, maar die evolueren te traag om op wereldschaal een verschil te maken.
Het rapport "stelt de mensheid voor een eenvoudige keuze: doorgaan op het pad naar een toekomst die wordt geteisterd door klimaatverandering, verdwijnende natuur, aangetast land en vervuilde lucht, of van koers veranderen om te zorgen voor een gezonde planeet, gezonde mensen en gezonde economieën", stelt Inger Andersen, directeur van UNEP.
