Webinar voor zorgprofessionals
Vuistregels moeten accidentele overlijdens bij baby's doen dalen
Met vijf vuistregels wil het Vlaams Agentschap Opgroeien jonge ouders, maar ook babysits, grootouders en andere zorgverleners, duidelijk maken hoe een baby veilig slaapt.
De nieuwe campagne komt er nu blijkt dat het aantal plotse en onverwachte overlijdens van baby's een lichte toename kent, internationaal en ook in Vlaanderen. Vaak gaat het daarbij om een vermijdbare dood door een onveilige slaapomgeving.
Ouders liggen wakker van veilig slapen, weet Kind & Gezin op basis van de vele contacten die de organisatie met jonge ouders heeft. Ouders krijgen uit vele hoeken - internet, grootouders, vrienden... - informatie over slapen, maar vaak is die info heel verschillend. Ook online krijgen ze niet per se de juiste info.
De vijf vuistregels moeten duidelijkheid scheppen. Op de Kind & Gezin-website, en tijdens de consultaties, kunnen ouders en andere zorgverleners aanvullende informatie verkrijgen. Het is echter essentieel dat de baby op de rug wordt gelegd, dat het kinderbed eenvoudig is, dat de ouders dichtbij blijven maar het kind niet bij hen in bed leggen, dat baby's aan nieuwe situaties kunnen wennen en dat ze in een gezonde, rookvrije omgeving kunnen slapen.
Toename aantal overlijdens
Aanleiding voor de extra focus op veilig slapen is een voorzichtige toename van baby's, ook in Vlaanderen, die een vermijdbare dood sterven door een onveilige slaapomgeving. Het gaat hierbij niet om wiegendood: sinds Kind & Gezin midden jaren 90 een grote campagne voerde om baby's op hun rug te leggen, zijn die cijfers stabiel.
Wel gaat het om andere plotse en onverwachte overlijdens, al dan niet verklaard, die samen met wiegendood onder de relatief nieuwe categorie 'Sudden unexpected infant death' (SUID) vallen. In Nederlandse cijfers is een stijging merkbaar, en ook uit gedeeltelijke Vlaamse cijfers is dat het geval.
In Limburg en Vlaams-Brabant registreerde het Forensisch Medisch Instituut (UZ Leuven) in de periode 2010-19 45 van zulke overlijdens, waarbij een kwart een vermijdbare dood stierf. Sinds 2020 zijn dat er al 32, waarbij zeven op de tien kinderen in een onveilige slaapomgeving overlijden. Bij een vijfde is het overlijden aan een onveilige slaapomgeving toe te schrijven.
Om die voorzichtige toename een halt toe te roepen, wil Kind & Gezin verder inzetten op preventie en iedereen die voor kinderen zorgt, bekend maken met de "vijf van veilig slapen".
Veel online te vinden beelden beantwoorden niet aan de vijf vuistregels. Zo zijn er online veel beelden te vinden van bedjes die vol met knuffels liggen. "Door die online beelden vinden ouders het misschien moeilijk om hun kind enkel met een knuffeldoekje te laten slapen, maar voor een jong kind zijn al die knuffels niet nodig", legt dokter Maaike Deschoemaeker, adviserend arts bij Opgroeien, uit. "De nabijheid van de ouder is het belangrijkste."
Een andere vuistregel gaat in op die nabijheid, want dat betekent niet dat Kind & Gezin adviseert het kind bij de ouders in bed te leggen. "De veiligste keuze is het eigen kinderbed, zeker in de eerste zes maanden", zegt Deschoemaeker. "Ouders maken natuurlijk hun eigen keuzes, en dan geven we hen bepaalde adviezen. We willen wel dat ze bewust zijn van de risico's als een kind bij hen ligt."
Uit Nederlandse cijfers blijkt dat een tiende van de ouders hun kind structureel bij hen laat slapen. Een aantal jaren terug ging het nog om goed 5 procent. Tegelijk met die toename blijkt uit de cijfers ook een toename van het aantal SUID-overlijdens.
Kind & Gezin organiseert op 16 december van 12:00 tot 13:00u een webinar voor zorgprofessionals. Daarvoor zijn nu al 1.000 inschrijvingen, maar bij Kind & Gezin zouden ze graag 10.000 professionals verwelkomen.
