Zes pijlers om geweld aan te pakken

Binnenlandse Zaken stuurt omzendbrief over agressie tegen hulpverleners

Het Staatsblad van 13 november publiceert een omzendbrief van de FOD Binnenlandse Zaken betreffende geweld tegen personeelsleden van hulpverleningszones. Gewelddaden tegen brandweerlieden en ambulanciers kunnen onder geen beding worden getolereerd en moeten krachtig worden bestreden.

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex-voorzitter VITAZ

Volgens de omzendbrief berust de aanpak van geweld tegen brandweerlieden en ambulanciers op verschillende pijlers: preventie, begeleiding van hulpverleners, het strafrechtelijke en civiele aspect en de administratieve procedures die kunnen worden ingeleid.

Preventie

Goede registratie. Om geweld tegen operationele leden van de hulpverleningszones doeltreffend te voorkomen en aan te pakken, moet men eerst een juist beeld hebben van het fenomeen. De registratie speelt hierbij een belangrijke rol.

Preventiemaatregelen. Preventie is één van de belangrijkste pijlers van een integrale aanpak van geweld tegen brandweerlieden en ambulanciers. Een goede risicoanalyse, opleiding en voorlichting zijn daarbij van fundamenteel belang. Hoe beter de hulpverleners geïnformeerd, voorbereid en opgeleid zijn, hoe beter ze zullen kunnen anticiperen op mogelijke incidenten en deze kunnen voorkomen of een beginnend incident te temperen en/of te beheersen.

Begeleiding van slachtoffers

Psychosociale ondersteuning. In geval van agressie is het essentieel dat hulpverleners op eenvoudige, snelle en doeltreffende wijze toegang krijgen tot aangepaste psychologische ondersteuning. De hiërarchische meerdere speelt een doorslaggevende rol bij de eerste opvang van het slachtoffer en moet onmiddellijk de doorverwijzing naar gespecialiseerde hulp vergemakkelijken.

Opvang van het slachtoffer. Een goede begeleiding en ondersteuning van operationele personeelsleden die het slachtoffer zijn van geweld, draagt ertoe bij dat de gevolgen ervan, met name op psychosociaal, administratief en financieel gebied, relatief beperkt blijven. De eindverantwoordelijkheid voor deze begeleiding ligt bij de werkgever.

Strafrechtelijke gevolgen

Gewelddaden tegen brandweerlieden en ambulanciers kunnen onder geen beding worden getolereerd en moeten krachtig worden bestreden met de nadruk op nultolerantie.

In 2006 heeft de wetgever hiertoe reeds een duidelijk signaal gegeven door de minimumstraf in het Strafwetboek te verhogen voor geweld gepleegd tegen brandweerlieden en ambulanciers.

Burgerlijke partijstelling

Het is belangrijk en essentieel dat de hulpverleningszone zich burgerlijke partij stelt als één van haar operationele personeelsleden het slachtoffer wordt van geweld.

De hulpverleningszone stelt ook de nodige middelen ter beschikking opdat het personeelslid dat het slachtoffer is geweest van geweld zich burgerlijke partij kan stellen en in rechte kan optreden om zijn rechten te waarborgen. 

Administratieve procedures

Procedure voor erkenning als arbeidsongeval. De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn van zijn werknemers. Het correct afhandelen van een gewelddaad kan, naast het inleiden van een strafprocedure, ook het inleiden van een procedure voor arbeidsongevallen omvatten.

Rechtshulp. In het kader van de bestrijding van agressie tegen operationele personeelsleden van hulpverleningszones is het essentieel dat de werkgever het aangevallen personeelslid bijstaat door gratis rechtshulp te verlenen.