Langdurig zieken

Activering moet tegen 2030 2,2 miljard euro opbrengen

De plannen van minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) voor de activering van langdurig zieken moeten een besparing van 1,8 miljard euro voor de sociale zekerheid opleveren tegen 2029 en 2,2 miljard euro tegen 2030. Dat zei de minister woensdag in de Kamercommissie Sociale Zaken.

Vandenbroucke sprak in de commissie over de verschillende cijfers die rondgaan over de opbrengst van zijn plannen voor de activering van langdurig zieken. Dit is een van de pijlers van het begrotingsvoorstel van premier Bart De Wever, een voorstel waarover eenheid heerst binnen zijn regering. Toch circuleren verschillende cijfers over de opbrengst ervan. Zo wordt de ene keer gesproken van 1,8 miljard euro, maar is ook het bedrag van 2,5 miljard al genoemd. 

Cijferdans

Volgens Vandenbroucke moet zijn "gezondheidsplan" netto 1,8 miljard euro opleveren voor de sociale zekerheid tegen 2029. Voor 2030 is dat 2,2 miljard euro. Bij de "cijferdans" met de hogere cijfers gaat het om brutocijfers, legde Vandenbroucke uit. Die dekken de afgeleide kosten voor de hervorming van het invaliditeitspensioen van ambtenaren: 133 miljoen euro in 2029 en 183 miljoen euro in 2030. Maar in die cijfers zit ook de financiële bijdrage die hij wil vragen aan de werkgevers, maar die hij in de schatkist wil houden om via een bonus-malussysteem terug te laten vloeien naar hen. Werkgevers die goede resultaten halen, zullen zo minder sociale lasten betalen. Voor 2029 gaat dat om 311 miljoen euro, voor 2030 om 320 miljoen euro. 

"Maar het gaat niet alleen om de financiële gezondheid van de sociale zekerheid. Het gaat om de gezondheid van de mensen. Weer aan het werk kunnen gaan is voor vele mensen een onderdeel van hun herstel", zegt Vandenbroucke.
De minister verwees in zijn antwoorden op de vele vragen van de Kamerleden ook naar de Waalse documentaire over het misbruik van uitkeringen waar de voorbije dagen veel om te doen was. Uitkeringen voor ziekte en invaliditeit zijn gebaseerd op solidariteit, klonk het. Maar die solidariteit is een "kostbaar goed" waarmee zorgvuldig omgesprongen moet worden, en dat is een "gezamenlijke verantwoordelijkheid" van ziekenfondsen, artsen, werkgevers, VDAB, Actiris, Forem, maar ook van de mensen zelf. 

Armoedig en triestig leven

Toestanden zoals in de reportage tonen volgens hem wat er gebeurt als die gezamenlijke verantwoordelijkheid er niet is. "En het resultaat is dat mensen worden losgelaten, gemarginaliseerd raken, eigenlijk armoedig en triestig leven en daar ook niet meer uitgeraken. En dat is een probleem van een systeem dat niet goed draait en dat grondig moet hervormd worden", zegt Vandenbroucke.

Om die grondige hervorming te realiseren, kijkt Vandenbroucke niet naar nieuwe structuren, wel naar de bestaande instelllingen. Zo is hij van plan om een rondetafel te organiseren met alle betrokken artsen, maar ook met de werkgevers, de ziekenfondsen, de vakbonden, de ministers van de deelstaten, de VDAB, Actiris en Forem. Op die manier wil hij bij iedereen de verantwoordelijkheid "aanscherpen". 

Het Terug naar Werk-beleid van minister Vandenbroucke ging al tijdens de vorige legislatuur van start. Een 'derde golf', met een nieuwe reeks maatregelen om langdurig zieken weer naar werk te begeleiden indien mogelijk, moet volgend jaar ingaan. Het gaat om maatregelen uit het regeerakkoord. 

Vierde golf

Ondertussen deed Vandenbroucke ook een voorstel aan de regering voor een vierde golf. Daarbij is het de bedoeling om te investeren in eerstelijns psychologische ondersteuning. Maar tegen het einde van de legislatuur zullen ook 218.000 personen die langdurig afwezig zijn opnieuw geëvalueerd worden. Daarnaast voert hij het principe in dat wie langer dan een jaar arbeidsongeschikt is, jaarlijks een nieuwe aanvraag moet indienen. 

Vandenbroucke zegt dat zo'n vierde golf voor hem "echt nodig" is. "Maar ik ga dat ook alleen maar kunnen afwerken als er binnen de regering bij de opmaak van de begroting een globaal en solidair evenwicht is op alle fronten", aldus Vandenbroucke.