Duurzaam teamplay nodig voor sterk Domus Medica
Half april liep op de redactie het verrassende bericht binnen dat dr. Jeroen van den Brandt er per direct mee stopte als voorzitter van Domus Medica. Tijd voor een terugblik op twee en half jaar voorzitterschap, echter niet zonder ook vooruit te blikken.
Twaalf jaar stond Jeroen van den Brandt samen met zijn partner op de wachtlijst voor een adoptie. “Ik had het eigenlijk al een beetje opgegeven, maar begin dit jaar kwam de verlossende telefoon. We gingen een dochter adopteren. Een dag later konden we haar al bezoeken in het ziekenhuis. Dit zette mijn leven volledig op zijn kop. Na twaalf jaar wachten, vind ik niet dat ik de zorg voor mijn dochter kan uitbesteden. Omdat ik intussen ook weet dat het voorzitterschap van Domus Medica, met alle uitdagingen die op de huisarts afkomen, een taak is die je voor 150% moet opnemen, was een combinatie van de twee niet mogelijk. De keuze voor mijn dochter was snel gemaakt. Ik begrijp wel dat het voor velen als een verrassing kwam.” Jeroen van den Brandt stopt niet enkel als voorzitter, maar stapt ook uit het bestuursorgaan. Toch laat hij Domus Medica niet helemaal los. “Ik blijf lid van de algemene vergadering.”
Samen realiseren we meer
Een afscheid is ook een moment om terug te blikken op twee en een half jaar voorzitterschap. “Wat ik vooral geleerd heb, is het belang van teamplay. Je moet verschillende mensen binnen het bestuursorgaan actief betrekken en het directieteam moet functioneren als een goed afgestemde vierwielaandrijving (sinds het vertrek van de vorige directeur werd het directieteam uitgebreid tot vier leden, wat de slagkracht versterkte). Alleen zo blijven we als organisatie koersvast in de huidige turbulente en budgettair onzekere tijden.”
Samenwerking stopt echter niet aan de voordeur van een organisatie; dit doe je ook met anderen. Een mooi voorbeeld daarvan zijn de DRA’s. “Het systeem van de Dementie ReferentieArtsen kon enkel uitgewerkt worden in samenspraak met het expertisecentrum Dementie Vlaanderen. Zo geven we samen vorm aan de ouderenzorg binnen de eerste lijn. Om die eerste lijn en huisartsenzorg verder te versterken, zijn er meer artsen nodig die zich verdiepen in specifieke thema’s en hun collega’s daarin ondersteunen. In Vlaanderen bestaan er nog geen kaderartsen zoals in Nederland, maar wel artsen die zich bekwaamd hebben in de ouderenzorg en palliatieve zorg (CRA en palliatieve equipe arts). Ook binnen andere domeinen, zoals de geestelijke gezondheidszorg, kan dit een meerwaarde zijn.
Van den Brandt vindt het ook belangrijk dat er samenwerking is met de verschillende beleidsniveaus. Niet alleen met de federale en de Vlaamse overheid, maar ook met de steden en gemeenten. “Huisartsen lopen vaak op muren inzake vergunningen of een uitbreiding van de praktijk. Op dat moment moet je in overleg kunnen gaan met het lokale bestuur. Gemeenten kunnen bovendien betrokken worden bij een meer optimale spreiding van de artsen in een bepaalde regio. Ook het ICHO speelt hierin een rol. Alleen door samen te werken – over beleidsniveaus en sectoren heen – kunnen we er uiteindelijk voor zorgen dat de huisartsenzorg voor iedereen toegankelijk blijft.”
DNA versterken
Tijdens zijn tijd als voorzitter heeft Domus Medica sterk geïnvesteerd in het DNA van de eerste lijn. Een verwezenlijking waar van den Brandt trots op terugkijkt. “Dat DNA moet wel verder worden uitgewerkt. Iedereen spreekt over taakdelegatie, maar hoe ga je daar concreet mee om? Hoe zet je verpleegkundigen, praktijkassistenten en ander personeel optimaal in? Hoe kunnen we meer inzetten op proactieve en preventieve zorg? Hoe run je je praktijk als huisarts efficiënter? Hiervoor is afstemming nodig en moet de praktijk zelf een duidelijke visie hebben hoe ze graag willen werken. Dit proces is als het (ver)bouwen van een huis – het kost tijd en geduld. Domus Medica biedt steeds meer ondersteuning om praktijken hierin te helpen. Daarbij moet iedere huisarts zelf kunnen kiezen in welk systeem hij zich het best voelt: als solo-arts, in een groepspraktijk, een wijkgezondheidscentrum of een New Deal-praktijk. Alleen zo kunnen huisartsen goesting blijven houden in hun werk.”
Geen quick fixes
Tijdens zijn voorzitterschap waardeerde Jeroen van den Brandt ook steeds de contacten en de dialoog met de huisartsenkringen. “Ik vind dat een onmisbaar niveau. Het is in dialoog met huisartsen ter plaatse dat je van elkaar kan leren. Vandaag worden de kringen onderschat in het kader van preparedness en de uitdagingen die ons te wachten staan inzake vergrijzing en ouderenzorg. In 2050 kan de mortaliteit door multiresistentie even hoog zijn als die van kanker. De huisarts en de kring hebben hier een belangrijk wapen in handen, maar dit behoeft een duidelijk kader voor de kringen.”
Van den Brandt ziet nog een uitdaging voor de huisartsgeneeskunde in het omgaan met overdiagnostiek en overbehandeling. “Een steeds groter deel van de bevolking wil zich op alles laten screenen zonder dat er sprake is van gezondheidswinst. Bovendien neemt het, naast het administratieve werk, steeds meer tijd in van de huisarts. Platforms zoals ZoekGezond en Thuisarts.nl, waar een patiënt snel betrouwbare informatie en beslissingshulp kan vinden, kunnen een mogelijke oplossing bieden. Helaas wordt hierin nog te weinig geïnvesteerd. Domus Medica kan dit samen met Gezondheid en Wetenschap en andere organisaties ondersteunen.”
Goesting
Naast zijn dochter krijgt ook de huisartsenpraktijk waar hij actief is de komende jaren de volle aandacht van Jeroen van den Brandt. In het verleden was hij ook actief als CRA en stageopleider. Voorlopig heeft hij geen plannen om die taken opnieuw op te nemen. “Ik ga me wel met volle goesting inzetten voor onze praktijk die met acht huisartsen, twee VIHP’s, één psycholoog en twee onthaalmedewerkers in volle transitie is”, besluit Jeroen van den Brandt.
