Vergelijkende studie tussen vijf landen
Belgische artsen grootste verdedigers van euthanasie
Belgische artsen tonen zich in grotere mate voorstander van euthanasie bij terminale kanker en de ziekte van Alzheimer dan hun collega’s in Italië, Canada, de Verenigde Staten en Australië. Dat blijkt uit een woensdag gepubliceerde studie in Journal of Medical Ethics, waaraan wetenschappers van End-of-Life Care Research Group, de VUB en de UGent deelnamen.
Filip Ceulemans
De vergrijzing van de bevolking leidt tot een toename van het aantal chronische aandoeningen en langere ziekteperiodes. Met deze evolutie neemt ook het belang van end-of-life care toe. Artsen spelen een uiterst belangrijke rol in het opstarten van een gesprek over het levenseinde van de patiënt. Eerdere studies suggereerden een verband tussen de manier waarop artsen hun eigen levenseinde zien en de manier waarop ze hun patiënten benaderen.
Uiteenlopende regio's en landen
In deze internationale studie wilden de onderzoekers nagaan in welke mate deze stelling met de realiteit strookt. Ze kozen bewust voor zeer uiteenlopende regio’s en landen. De Amerikaanse staat Oregon is zeer progressief en kent al sinds 1997 een wet die physician-assited suïcide (PAS) toelaat. Wisconsin is dan weer een landelijke staat waar al meerdere keren tevergeefs gepoogd werd euthanasie te legaliseren. En ook in de zuidelijke staat Georgia is euthanasie niet toegestaan. In Canada zijn zowel euthanasie als PAS sinds 2016 toegestaan.
In Europa werd gekozen voor België waar euthanasie sinds 2002 legaal is en Italië waar het nog steeds verboden is. In Australië kent Victoria sinds 2019 een euthanasiewet die PAS toelaat en ook de mogelijkheid van euthanasie biedt indien APS niet mogelijk is. In 2021 keurde de staat Queensland een soortgelijke wet goed. Op het moment van de studie was ze echter nog niet in voege.
Grote verschillen
In de studie werden drie groepen artsen opgenomen: huisartsen, palliatieve artsen en andere specialisten die veel kans hebben in contact te komen met patiënten op het einde van hun leven (cardiologen, spoedartsen, gastro-enterologen, geriaters, gynaecologen, internisten, intensivisten, nefrologen, neurologen, oncologen en pulmonologen). De data werden verzameld tussen mei 2022 en februari 2023. In totaal namen er 1.408 artsen aan de studie deel, waarvan er 1.157 werden weerhouden.
Wat verkiest een arts wanneer hij de diagnose van kanker krijgt en de oncoloog er aan toevoegt dat er geen behandelingen meer voorhanden zijn en de levensverwachting twee weken is. Globaal zegt 58,9% te kiezen voor palliatieve sedatie, 50,1% voor PAS en 54,2% voor euthanasie. 33,5% zegt zelf medicatie te nemen om zijn leven te beëindigen.
Achter deze globale cijfers gaan echter grote verschillen schuil. 80,8% van de Belgische artsen kiest voor euthanasie, terwijl dat in Italië (37,9%) en Georgia (38,7%) een pak lager ligt. Opmerkelijk: in landen of regio’s waar euthanasie of PAS toegelaten zijn, kiest meer dan de helft van de artsen voor euthanasie, in de andere landen en regio’s minder dan de helft.
Palliatieve sedatie is het populairst in Italië (82%) en België (77,9%). In Australië (43%) en de conservatieve Amerikaanse staten Wisconsin (46,5%) en Georgia (46,7%) toont minder dan de helft van de artsen zich er voorstander van palliatieve sedatie.
Alzheimer
Dezelfde vraag werd gesteld in geval van vergevorderde Alzheimer waarbij familie en vrienden niet meer worden herkend, men weigert te eten en te drinken en er geen communicatie meer mogelijk is. Globaal is 51,5% voorstander van euthanasie, 49,9% van palliatieve sedatie. Ook in deze situatie tonen Belgische artsen zich de grootste voorstander van euthanasie (67,4%), op toch wel ruimte afstand gevolgd door hun collega’s uit Canada (61,4%) en Victoria (58,5%). In Italië vinden we dan weer de meeste voorstanders van palliatieve sedatie (66,3%), een praktijk die ook in ons land op bijval van meer dan de helft van de artsen kan rekenen (54,2%).
