'Artsen moeten krachten bundelen'

Patrick Emonts is de komende drie jaar voorzitter van BVAS-Absym. Onze collega’s van Journal du Médecin hadden een uitgebreid gesprek met de Luikse gynaecoloog.

Na een tweestrijd met Gilbert Bejjani werd Patrick Emonts eind mei gekozen tot voorzitter van BVAS-Absym. Hij is gynaecoloog in het Universitair Ziekenhuis van Luik, emeritus docent en heeft een klinische praktijk. Voorts is hij als voorzitter actief in diverse comités en organisaties. Deze drukke bezigheden schrikken hem niet af om zich als voorzitter van het grootste artsensyndicaat in te zetten. “Ik wil gewoon mijn beroep dienen en het leven van mijn collega’s verbeteren.”

Waarom stelt u zich kandidaat voor het voorzitterschap van BVAS, een veeleisende, tijdrovende en soms frustrerende taak?

Dr. Patrick Emonts: Voor mij is dit het juiste moment. Op 30 september vorig jaar ging ik met emeritaat en stopte ik als professor en afdelingshoofd. De tijd die vrijkomt, kan ik besteden aan BVAS. Erevoorzitter Jacques de Toeuf vertelde me dat je minstens twintig uur per week nodig hebt om dit goed te doen. Ik blijf wel klinisch actief. Ik vind het belangrijk de band met het beroep te behouden. Ik ben geen technocraat die losstaat van de basis. Ik ben begonnen als huisarts en dus goed bekend met de realiteit en de verwachtingen van de huisartsenpraktijk. Ik heb ook mastercursussen gegeven aan toekomstige huisartsen: ik weet wat ze willen en wat ze nodig hebben in hun opleiding.

U bent dus de ideale voorzitter?

Ik beweer niet dat ik dé ideale voorzitter ben, maar ik denk wel in staat te zijn om mensen bij elkaar te brengen. Dat is wat ik in mijn vorige functies altijd deed. Ik denk dat ik nuttig kan zijn voor BVAS, omdat ik de problemen en de realiteit ter plaatse ken en gewoon ben om met teams met verschillende profielen te werken. En vooral, omdat ik nog steeds een actieve arts ben.

Wat vindt u van de kritiek dat BVAS een conservatieve organisatie is?

Het klopt dat BVAS een traditioneel imago heeft. Jonge artsen willen een betere levenskwaliteit, duurzame werktijden en zijn veel mobieler. Helaas vertrekken ze soms naar andere landen omdat ze het gevoel hebben hier niet meer thuis te horen. We moeten naar hen luisteren.

Hoe zit het met de communicatie van BVAS?

De communicatie moet duidelijk herzien worden. Daar schort het momenteel aan. De artsen moeten zich gehoord, vertegenwoordigd en verdedigd voelen. Erkenning van de arts als zelfstandige professional is essentieel. We moeten deze band herstellen, niet door slogans, maar door inhoud, contact en een duidelijke strategie.

Het overleg met de overheid verloopt moeizaam. Hoe ziet u dat evolueren?

We hebben te maken met een minister die zich gedraagt als een bulldozer. Hij suggereert dat artsen alleen geïnteresseerd zijn in geld. Dat is oneerlijk en contraproductief. Natuurlijk zijn er hervormingen nodig. Maar vandaag ontbreekt de dialoog.

U reageerde onlangs scherp op de plannen van minister Vandenbroucke om de financiering van de syndicaten te koppelen aan de conventiegraad van de leden.

Deze aanpak is onaanvaardbaar. Waarom leggen we dan geen gelijkaardige voorwaarden op aan vakbonden zoals het ACV of het ABVV, door hun financiering te koppelen aan de discipline van hun leden tegenover de overheid? In een democratie moet een tegenstem onafhankelijk blijven. Anders is het geen democratie meer. We zijn getuige van een autoritaire tendens. De minister handelt op een kille, technocratische manier, zonder rekening te houden met de basis en zonder echt overleg.

Moet een voorzitter van de BVAS tweetalig zijn?

Ik heb mezelf die vraag gesteld. Ik ben tweetalig – Frans/Duits – maar voel me ook op mijn gemak in het Nederlands. Ik kan zonder problemen een gesprek voeren aan de Belgische kust met een buurman. Maar laten we eerlijk zijn: als we het hebben over complexe onderwerpen zoals de toekomst van de geneeskunde, is iedereen preciezer en genuanceerder in zijn moedertaal. Met AI en simultaanvertaling is er geen excuus meer voor misverstanden. Wat telt is dat je mensen om je heen hebt op wie je kunt vertrouwen dat ze de boodschap accuraat overbrengen in hun eigen taal. Ik ga me omringen met Nederlandstaligen die onze visie correct kunnen overbrengen.

Twee mannen stelden zich kandidaat voor het voorzitterschap. Hoe zit het met de rol van vrouwen bij BVAS?

Het is een prioriteit die me als gynaecoloog persoonlijk raakt. Ik wijdde mijn hele carrière aan de gezondheid van vrouwen. Ik was actief lid van de commissie die de abortuswet heeft herzien. Ik verdedigde vrouwenrechten in het parlement en werd door de VN uitgenodigd om te spreken over de status van vrouwen. Met een Iraanse vrouw ken ik de strijd voor vrijheid die vrouwen in dat land voeren uit de eerste hand.

Wat worden de prioriteiten van uw voorzitterschap?

In de eerste plaats het herstellen van de eenheid tussen artsen. Vandaag verzwakt verdeeldheid de beroepsgroep. We kunnen alleen sterk zijn als we verenigd zijn. Het is dringend nodig alle medische krachten samen te brengen, boven interne ruzies uit te stijgen en samen onze gemeenschappelijke toekomst te verdedigen.

Ten tweede een herwaardering van onze communicatie. Het imago van BVAS zit niet oké en er is vooral een gebrek aan dialoog met de basis. We moeten de vertrouwensrelatie met de artsen herstellen. De achterban moet zich gehoord en vertegenwoordigd weten. Dit vereist een moderne, transparante en doelgerichte communicatiestrategie.
Ten slotte het herstel van de dialoog met de overheid. We hebben nood aan een eerlijke en constructieve dialoog met politici. Vandaag werkt overleg niet meer. Het is eenzijdig, opgelegd en technocratisch. We moeten terugkeren naar een logica van wederzijds respect en samen bouwen aan gezondheidszorgbeleid.

Komen de verschillende kamers van BVAS voldoende overeen?

De samenhang tussen de verschillende BVAS-kamers moet worden hersteld. Als voorzitter moet ik een verenigende rol spelen. Het gaat er niet om kamers met elkaar te laten concurreren: BVAS moet met één stem spreken. In dezelfde geest verdedig ik een visie op de arts als vrije en ethische ondernemer. Geen staatsgeleide, technocratische geneeskunde, maar geëngageerde, autonome, verantwoordelijke geneeskunde. Omdat drie jaar een korte tijd is, moeten we geen tien gevechten tegelijk beginnen. We moeten ons concentreren op een paar transversale prioriteiten die van toepassing zijn op alle disciplines, inclusief de huisartsgeneeskunde. We moeten de kwaliteit van onze zorg verbeteren en patiënten heropvoeden zodat ze de beperkingen van het systeem en het belang van zorg beter begrijpen. Huisartsen vormen een belangrijke pijler. Ze moeten worden ondersteund en gerespecteerd.

Hoe staat u tegenover de medische pers?

Ik heb altijd veel respect gehad voor de medische pers. Jullie zijn een belangrijke speler in de communicatie in onze sector. Jullie zijn de vierde macht die soms situaties kan deblokkeren. En in een wereld waarin de woorden van artsen maar al te vaak worden verdraaid, is uw rol cruciaal.