Zwangerschapsdiabetes: genetische marker, vitamine D en foetaal risico

Als gevolg van een vaak ongezonde levenswijze is de incidentie van zwangerschapsdiabetes in onze maatschappij de laatste jaren sterk gestegen. In Frankrijk bijvoorbeeld is de frequentie van zwangerschapsdiabetes gestegen van 10,8% in 2016 naar 16,4% in 2021, dus in nog geen vijf jaar tijd. Dat kan onmogelijk louter worden toegeschreven aan een betere opsporing van diabetes.

Op het congres van de ISGE zijn drie studies ad hoc gepresenteerd. De eerste studie ging over het Gln233Arg-gen, dat codeert voor de leptinereceptor. Het homozygote AA-genotype is normaal. Een homozygoot GG-genotype correleert met een tendens tot obesitas en de daarmee samenhangende metabole afwijkingen zoals insulineresistentie. In een studie bij 97 vrouwen die voor het eerst zwanger waren en een normaal gewicht hadden, correleerde een homozygoot GG-genotype (bij PCR) met een hoger risico op zwangerschapsdiabetes en een 7-maal hoger risico op een hoog geboortegewicht. Die vrouwen hadden een significant hogere leptinespiegel, insulinespiegel en glykemie en vertoonden vaker insulineresistentie en afwijkingen van de serumlipiden.

Een prospectieve niet-interventionele studie heeft de gevolgen van vitamine D-tekort tijdens het eerste trimester onderzocht bij 102 zwangeren zonder vitamine D-tekort en 168 zwangeren met een vitamine D-spiegel < 20 ng/ml. In de 29e of de 30e zwangerschapsweek werd een orale glucosetolerantietest uitgevoerd.

Er is geen significante correlatie vastgesteld tussen vitamine D-tekort en de incidentie van spontaan miskraam, pre-eclampsie, vroeggeboorte en een abnormaal foetaal gewicht voor de leeftijd. Vitamine D-tekort correleerde echter met een 1,83-maal hoger risico op zwangerschapsdiabetes (95% BI: 1,03-3,18; p < 0,03).

Echografie beter dan laboratoriumonderzoek

Andere vorsers hebben onderzocht hoe je het risico op een hoog geboortegewicht bij vrouwen met zwangerschapsdiabetes het best kan volgen. In de literatuur hebben ze vijf gerandomiseerde, gecontroleerde studies bij in het totaal 831 vrouwen teruggevonden met een laag of matig risico op bias volgen de Cochrane-schaal.

Volgens hun meta-analyse is een strikte controle van de glykemie minder performant dan een algemene controle van de foetale groei met een echografie. Met een echografie, waaraan dan het gepaste gevolg werd gegeven, was het risico op een hoog geboortegewicht (> 4.000 g) duidelijk lager: RR van slechts 0,34 (95% BI: 0,16-0,71).

1. Ostafiichuk S. Genetic features of metabolic disturbances in women with pathological gestational weight gain.

2. Reyes-Muñoz et al. Risk of gestational diabetes mellitus in women with vitamin D deficiency measured in the first trimester of pregnancy.

3. Monterrosa-Blanco A et al. Flexible management according to ultrasound fetal growth versus strict maternal glycemic treatment of gestational diabetes mellitus patients: A meta-analysis of randomized clinical trials.