Vergelijking van ernstig cardiovasculair risico bij gemenopauzeerde vrouwen die worden behandeld met oestradiol + gemicroniseerd progesteron versus equine oestrogeen (CEE) + medroxyprogesterone
Oestrogenen verhogen de HDL-cholesterolconcentratie en verminderen de insulineresistentie en de vorming van atheroomplaten. Toevoeging van androgene progestagenen zoals medroxyprogesteronacetaat (MPA) gaat dat tegen, wat het risico op coronairlijden verhoogt (relatief risico: 1,23, volgens de 'Women's Health Initiative'-studie).
Dat negatieve effect zien we niet met niet-androgene progestagenen zoals gemicroniseerd progesteron (P4). Er was echter nog geen directe vergelijkende studie uitgevoerd met een combinatie van E2 (17β-oestradiol) en P4 (de natuurlijke combinatie) en een combinatie van geconjugeerde paardenoestrogenen (CEE) en MPA.
Professor John Stevenson (Londen) heeft een retrospectief observatieonderzoek uitgevoerd waarvoor hij is uitgegaan van de gegevens van de Amerikaanse ziekteverzekering (Symphony Health Solutions Corporation), die meer dan 93% van de medische voorschriften in de Verenigde Staten omvat, opgesteld door circa 1,9 miljoen Amerikaanse artsen.
De onderzoekers hebben hun studie uitgevoerd bij vrouwen ouder dan 40 jaar bij wie voor het eerst de combinatie E2/P4 (n = 6520 vrouwen) of CEE/MPA (n = 29 426) was voorgeschreven. De gegevens werden verzameld gedurende twee jaar na het voorschrift of tot een eventuele verandering van behandeling. Het primaire eindpunt was een samengesteld eindpunt van ziekenhuisopname wegens myocardinfarct, CVA of hartfalen.
Na drie maanden bedroeg het risico op optreden van een ernstig cardiovasculair accident volgens de Kaplan-Meier-methode 0,08% in de 'E2 + P4'-groep en 0,19% in de 'CEE + MPA'-groep. Na zes, twaalf en vierentwintig maanden was dat respectievelijk 0,12 versus 0,37, 0,32 versus 0,78 en 0,36 versus 1,79.
Waarschijnlijk beschermt E2/P4 het hart
De hazard ratio met E2/P4 versus CEE/MPA was 0,28 (p < 0,05). De incidentie van optreden van hartfalen bedroeg 40,5 per 10.000 vrouwjaren met de combinatie CEE/MPA en 9,6 per 10.000 vrouwjaren met de combinatie E2/P4. De incidentie van myocardinfarct en CVA bedroeg respectievelijk 24,9 versus 5,5 en 29,2 versus 9,3. M.a.w. de RR's waren respectievelijk 0,22 en 0,32 in het voordeel van E2/P4. De verschillen waren vergelijkbaar in alle leeftijdsgroepen van 40 tot 79 jaar. Bij een indirecte vergelijking van de incidentie van niet-fataal myocardinfarct en CVA tussen deze studie en de WHI-studie werden soortgelijke resultaten geboekt. Beter nog, bij die indirecte vergelijking was E2/P4 in de Symphony-studie beter dan de placebo in de WHI-studie, die zelf beter was dan CEE/MPA.
John Stevenson geeft toe dat zo'n studie meerdere zwaktes vertoont. Neemt niet weg dat er toch grote verschillen zijn waargenomen, wat erop wijst dat de combinatie E2/P4 het hart van postmenopauzale vrouwen zou kunnen beschermen. Verder onderzoek is wenselijk om die hypothese te toetsen.
