Start antiretrovirale behandeling bij geboorte houdt hiv onder controle na stopzetting behandeling
Tijdens de CROI 2024 is een studie gepresenteerd uitgevoerd bij een klein aantal kinderen die in utero werden geïnfecteerd en bij wie tijdens de eerste twee levensdagen (en dus niet na meerdere weken) een antiretrovirale behandeling werd gestart. Die studie toont aan dat een continue virale suppressie mogelijk is na stopzetting van de antiretrovirale middelen.
De baby van Mississippi
Als seropositieve zwangere vrouwen geen antiretrovirale behandeling krijgen, bedraagt het risico op overdracht van het virus tijdens de zwangerschap, de bevalling of borstvoeding 15-45%. Bij inname van antiretrovirale middelen daalt dat risico tot minder dan 1%, maar sommige vrouwen krijgen niet tijdig een behandeling of hebben gewoonweg geen toegang tot een antiretrovirale behandeling. Dat was het geval bij de moeder van de "baby van Mississippi": zij kreeg geen antiretrovirale behandeling en had een meetbare viruslast bij de bevalling. Gezien het hoge risico op blootstelling aan het hiv werd bij de baby een combinatie van antiretrovirale middelen gestart binnen 30 uur na de geboorte. De baby heeft echter toch een hiv-infectie opgelopen doordat de familie haar behandeling heeft stopgezet op de leeftijd van 18 maanden. Maar bij controle enkele maanden later in het zorgcentrum bleek het kind onverwacht nog altijd in virologische remissie te zijn. 27 maanden na stopzetting van de behandeling is de viruslast dan echter toch gestegen. Deze casus leert evenwel dat je de grootte van het virale reservoir kunt beperken en een functionele genezing kunt verkrijgen, vooral bij kinderen, als je de behandeling zeer snel start.
Testen en onmiddellijk behandelen
Om dat verder uit te pluizen, is in de Verenigde Staten een grootschalige studie op touw gezet bij zuigelingen in Brazilië, Haïti, Thailand, de Verenigde Staten en meerdere landen in Sub-Saharaans Afrika die in utero sterk waren blootgesteld aan het hiv. In het totaal ging het om 54 kinderen met een intra-uteriene hiv-infectie bij wie een antiretrovirale behandeling was gestart binnen 48 uur na de geboorte. Bij de meeste kinderen werd het virus niet volledig onderdrukt, maar dat was waarschijnlijk toe te schrijven aan een gebrekkige therapietrouw. Bij zes kinderen, allen afkomstig uit Sub-Saharaans Afrika, is de viruslast echter onmeetbaar laag gebleven. Die kinderen voldeden ook aan andere vooraf gespecificeerde criteria voor onderbreking van de behandeling onder nauwgezette controle. Bij hen werd de behandeling stopgezet op een mediane leeftijd van 5,5 jaar. Vier kinderen zijn gedurende minstens 48 weken in virologische remissie gebleven. Bij een meisje is de viruslast zelfs 80 weken lang onmeetbaar laag gebleven. Daarna heeft ze een virale rebound ontwikkeld. De andere kinderen waren nog altijd in remissie na respectievelijk 48, 52 en 64 weken.
Veelbelovende resultaten, maar de studie weerspiegelt helaas niet de reële klinische praktijk. In deze studie hebben de vorsers de hiv-infectie zeer snel kunnen diagnosticeren, de antiretrovirale behandeling zeer snel gestart en de zuigelingen frequent gevolgd. In het reële leven wordt de behandeling over het algemeen pas gestart enkele weken tot maanden na de geboorte, vooral in landen met een laag inkomen, waar hiv-infectie een groot probleem is. Neemt niet weg dat de resultaten van de studie belangrijk zijn: het is belangrijk pasgeborenen die mogelijk in utero zijn blootgesteld aan het hiv, onmiddellijk te testen en meteen een behandeling te starten.
Ref.: Persaud D. et al. Abstract 184, CROI 2024, Denver.
