Prostaatkanker: darmbacteriën zouden groei prostaatkanker bevorderen

Een studie toont aan dat bepaalde darmbacteriën androgenen produceren, die gemakkelijk in de bloedbaan worden opgenomen, bij gecastreerde muizen en patiënten die een androgeendeprivatietherapie krijgen. Die androgenen zouden de groei van prostaatkanker en resistentie tegen een hormoontherapie in de hand werken.

Androgenen zoals testosteron en dihydrotestosteron zijn essentieel voor de voortplanting en de seksuele functie van de man, maar kunnen de groei van prostaatkankercellen beïnvloeden. Een chirurgische (ablatie) of medicamenteuze (hormoonsuppressie) androgeendeprivatietherapie is de hoeksteen bij de behandeling van prostaatkanker.

Mettertijd wordt de prostaatkanker soms resistent tegen die behandelingen en begint hij weer te groeien. Een mogelijke verklaring daarvoor is dat bepaalde darmbacteriën zich gemakkelijker kunnen vermenigvuldigen als de androgeenspiegel laag is, en dan gaan werken als echte "hormoonfabrieken", die de tumorgroei zouden stimuleren.

Om de rol van darmbacteriën bij de groei en de progressie van prostaatkanker te ontrafelen, hebben Britse en Zwitserse vorsers experimenten uitgevoerd op muizen met prostaatkanker. Na eliminatie van alle darmbacteriën bij de knaagdieren groeide de tumor trager en werd het optreden van resistentie tegen een hormoontherapie afgeremd.

Transplantatie van feces van patiënten met een hormoonresistente prostaatkanker bij muizen met een lage androgeenspiegel die niet resistent waren tegen de hormoontherapie, bleek de tumorgroei te versnellen. De wetenschappers hebben ook ontdekt dat de darmbacteriën bij muizen androgenen kunnen vormen uit androgeenprecursoren.

De vorsers hebben vervolgens de darmbacteriën geanalyseerd van 19 patiënten met een hormoongevoelige prostaatkanker en 55 mannen met een gevorderde castratieresistente prostaatkanker. De bacterie Ruminococcus zou een belangrijke rol spelen bij de pathogenese van resistentie tegen hormoontherapie. Omgekeerd wordt de bacterie Prevotella stercorea in verband gebracht met een betere prognose.

Wetenschappers hebben minitumoren, organoïden genoemd, afgeleid van patiënten met prostaatkanker geïncubeerd met verschillende darmbacteriën en hebben geprobeerd ze in het laboratorium te behandelen. Zo hebben ze een gunstige en ongunstige bacteriële "signatuur" ontdekt en op grond daarvan zou men de mannen kunnen opsporen die baat zouden kunnen vinden bij een behandeling die gericht is op de microbiota: antibiotica, fecestransplantatie of een andere strategie voor manipulatie van de microbiota. Als die gegevens in de kliniek worden bevestigd, zouden die ons op het spoor kunnen zetten van nieuwe therapeutische mogelijkheden bij prostaatkanker.

"Op lange termijn hopen we een yoghurt verrijkt met heilzame bacteriën te ontwikkelen om therapieresistentie te voorkomen", legde prof. Johann de Bono uit.

(Bron: Science, 8 oktober 2021, doi: 10.1126/science.abf8403)