AZORG voert eerste telechirurgische operaties uit in Europa

In het Aalsterse ziekenhuis AZORG is vandaag een patiënt geopereerd via telechirurgie: een robot-geassisteerde kijkoperatie waarbij de chirurg zich op afstand bevindt. De ingreep werd uitgevoerd door dokter Geert De Naeyer, vanuit de Orsi Academy in Merelbeke-Melle. Het is de eerste operatie vanop afstand in Europa.

Filip Ceulemans

Telechirurgie is iets wat al langer bestaat. "In 2001 al werd een operatie uitgevoerd tussen Bordeaux en Amerika, maar de operatie vond plaats vlak voor de aanslagen in New York, waardoor dat nieuws wat in de vergetelheid is geraakt", legt dokter De Naeyer uit. "Vorig jaar werd ook al een operatie op afstand uitgevoerd in China vanuit Bordeaux, maar deze is de eerste binnen het Europese vasteland."

20 milliseconden

Tijdens een drie uur durende operatie voerde dokter De Naeyer van de Orsi Academy in Melle een radicale prostatectomie uit bij een patiënt die zich bevond in de operatiezaal van AZORG, Campus Moorselbaan in Aalst. "Dankzij de nieuwe glasvezelkabels, 4G, 5G en straks 6G is het mogelijk, want de latentietijd was amper 20 milliseconden, terwijl dat tijdens de operatie in 2001 nog 300 milliseconden was en dat problemen gaf."

Het voordeel is niet enkel dat de patiënt en de chirurg zich niet langer moeten verplaatsen, maar ook dat er waar ook ter wereld geopereerd kan worden. "Ik denk aan gebieden waar er een tekort is aan chirurgen: Afrika, de Filipijnen of bijvoorbeeld oorlogsgebieden. Maar ook kunnen we nu veel makkelijker chirurgische opleidingen geven waar ook ter wereld, zonder de soms lange en moeilijke logistieke verplaatsingen. Met deze technologische primeur bewijzen we dat de toekomst van telechirurgie nu begint."

Hysterectomie

Voor dokter De Naeyer was het ook de eerste keer dat hij opereerde in zijn dagdagelijkse outfit: een hemd en spijkerbroek, omdat voor hem een steriele omgeving niet langer nodig is, en op kousevoeten. "Dat moet zonder schoenen, om de pedalen van de robot beter te kunnen voelen." 

Zijn collega, prof. dr. Alex Mottrie, die in Aalst in het operatiekwartier was voor mocht er toch iets fout lopen, spreekt van een eerste stap in de revolutie van de chirurgie. "Dit overtreft mijn stoutste verwachtingen. Chirurgie is kunst, maar het wordt meer en meer wetenschap. Het was net alsof dokter De Naeyer hier in de ruimte was. Nu kunnen we onze expertise tegelijk overal in de wereld delen. Het is een meerwaarde voor de geneeskunde. Telechirurgie wordt de toekomst. Het gebruik van telechirurgie op deze schaal stelt ons voor technische uitdagingen, zoals het minimaliseren van de latentie in communicatienetwerken. Maar het opent ook de deur naar tal van mogelijkheden. Ervaren chirurgen kunnen collega's aan de andere kant van de wereld begeleiden en patiënten krijgen toegang tot topzorg zonder te reizen."

China

Kort nadien vond een tweede operatie plaats: dokter Emily Jamaer, gynaecologe bij AZORG, voerde als eerste vrouwelijke chirurg in Europa via telechirurgie een hysterectomie uit, met verwijdering van eierstokken en eileiders. Ze deed dat eveneens vanuit de Orsi Academy, bij een patiënt in AZORG. In Aalst stond dr. Koen Traen in voor de begeleiding in de operatiezaal.

Bij beide operaties werd gebruikgemaakt van het innovatieve Toumai Tele-Robotic Surgical System van het Chinese bedrijf MicroPort, dat sinds mei 2024 CE-gecertificeerd is in Europa. Dankzij deze robot konden de ingrepen met ongeziene nauwkeurigheid worden uitgevoerd, ondanks de fysieke afstand tussen chirurg en patiënt. De robot leverde tijdens de procedures realtime high-definition beelden en uiterst precieze controle.