Nederland
Alle nieuwe specialisten in loondienst?
NEDERLAND Rob Jetten en Henri Bontenbal, de twee grote winnaars van de Nederlandse verkiezingen die samen aan de vorming van een regering werken, stelden begin december een eerste tussentijds verslag voor. Een opmerkelijk voorstel is om alle nieuwe medisch specialisten voortaan in loondienst te laten werken.
Filip Ceulemans
De verkiezingen voor de Nederlandse Tweede Kamer leverden op 29 oktober met Rob Jetten (D66) en Henri Bontenbal (CDA) twee toch ietwat verrassende winnaars op. Iets meer dan een maand na de stembusslag brengen de twee een eerste tussentijds verslag uit over hun formatieopdracht. Gezondheidszorg is uiteraard een van de belangrijke items in het document en levert toch wel enkele opmerkelijke voorstellen op.
Net als in ons land is de betaalbaarheid van de zorg en vooral het betaalbaar houden van de zorg een belangrijk thema. “We willen onze goede gezondheidszorg betaalbaar en toegankelijk houden”, steken Jetten en Bontenbal redelijk voorspelbaar van wal. Hun ambitie is nochtans groot: “We willen naar de gezondste generatie ooit.” Ze voegen er echter meteen aan toe dat de zorg vastloopt indien er geen grondige aanpassingen aan het systeem komen.
Lange wachttijden
De problemen in de zorg waarmee Nederland kampt, zijn vaak erg vergelijkbaar met de problemen in ons land. Naast de enorme hap die gezondheid neemt uit het overheidsbudget wijzen de twee formateurs naar de oplopende wachttijden veroorzaakt door het tekort aan personeel. “Zowel op korte als lange termijn moeten scherpe keuzes worden gemaakt om de zorg betaalbaar, toegankelijk en van goede kwaliteit te houden.”
Een eerste – voorspelbare – maatregel is de belofte om te investeren in preventie, welzijn, sport, bewegen en een gezonde leefstijl. Ongezonde producten worden aan banden gelegd en duurder gemaakt. Om een verhoging van de zorgpremies te voorkomen, handhaven Jetten en Bontenbal het huidige eigen risico. Zo voorkomen ze dat de zorgpremies te sterk stijgen. Alvorens nieuwe zorg en medicatie in aanmerking komen om opgenomen te worden in het basispakket van het medisch arsenaal moeten ze eerst hun effectiviteit kunnen aantonen. “In overleg met het zorgveld schrappen we niet-effectieve behandelingen.”
'Het is de vraag of je met een verplichte loondienstconstructie veel kostenvoordeel boekt, omdat de productiviteit daalt'
– Gezondheidseconoom Xander Koolman
Betere sturing
De meest in het oog springende maatregel wordt als allerlaatste aangehaald: “We brengen nieuwe medische specialisten standaard in loondienst.” Bij onze Nederlandse collega’s van Medisch Contact stelt gezondheidseconoom Xander Koolman (Vrije Universiteit) zich de vraag of het in loondienst brengen van medisch specialisten werkelijk een effectief middel is om de zorguitgaven te temperen. “Verplichte loondienst heeft als voordeel dat er beter gestuurd kan worden op passende zorg. We weten dat vrijgestelde medisch specialisten vaker niet-passende zorg aanbieden. Maar tegelijkertijd ligt de productie van vrijgevestigde medisch specialisten ook hoger. Het is dus de vraag of je met een verplichte loondienstconstructie veel kostenvoordeel boekt, omdat de productiviteit daalt.”
In het voorstel van Jetten en Bontenbal is er enkel sprake van een verplichte loondienst voor nieuwe specialisten. Dat lijkt Koolman een wijze beslissing omdat het omzetten van bestaande vrijgevestigde specialisten naar loondienst erg duur zou uitvallen. Maar ook het geleidelijk invoeren, kan voor problemen zorgen omdat je binnen eenzelfde artsengroep artsen kunt krijgen met een verschillend statuut. In een in oktober van dit jaar verschenen artikel van de hand van drie professoren van de Erasmus Universiteit Rotterdam betogen zij dat “medisch specialisten in loondienst geen garantie zijn voor lagere uitgaven”.
