Wetenschappelijke verenigingen doen zelf voorstellen

Nederlandse specialisten pleiten voor passende zorg

DOELMATIGE ZORG De Nederlandse Federatie Medisch Specialisten publiceert een lijst met dertien vormen van zorg die volgens de betrokken beroepsverenigingen weinig tot geen meerwaarde hebben. De bijhorende richtlijnen worden aangepast.

Het project ‘Less is more’ is gegroeid uit de ‘kennisagenda’ die de Nederlandse Vereniging voor Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL) in maart 2023 voorstelde. Die agenda behandelde negen vormen van zorg waarbij MDL-artsen twijfelen over de meerwaarde voor de patiënt. De NVMDL boog zich over vragen als ‘Welke strategieën verhogen de opbrengst van surveillance van patiënten met Barrett-epitheel zonder dysplasie en leiden tegelijkertijd tot een reductie van zorg?’.

Andere wetenschappelijke verenigingen toonden belangstelling voor dit concept. Daarom zette de Federatie Medisch Specialisten het ‘Less Is More’-traject op. Aan de verenigingen werd gevraagd suggesties te doen voor bestaande zorg die naar verwachting weinig of niets toevoegt voor de patiënt en waarvoor geen evidentie bestaat.

De zorg moet veilig gestopt kunnen worden, zonder verlies van kwaliteit, en een positieve impact hebben op passende zorg (wachttijden, personeel, capaciteit, ruimte voor effectieve zorg). De suggesties moeten gesteund worden door wetenschappelijke verenigingen, relevante patiëntenorganisaties en eventuele andere stakeholders.

Dertien suggesties

Begin september werden de eerste dertien aanbevelingen gepubliceerd.

• Ziekenhuisapothekers (NVZA) – Stoppen met het bepalen van anti-Xa-spiegels bij het gebruik van laagmoleculairgewicht heparines (LMWH) bij volwassen patiënten met verminderde nierfunctie.
• Longartsen (NVALT) – Stoppen van pemetrexed als onderhoudsbehandeling bij immunochemotherapie bij patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC).
• Internisten (NIV) – Stoppen van overdiagnostiek van M-proteïne door niet standaard bepalen in de screening van osteoporose, alleen op indicatie.
• Kinderartsen (NVK) – Verkorten van de observatieduur van acht naar vier uur voor neonaten die geboren worden met meconiumhoudend vruchtwater, maar met een goede start en in afwezigheid van risicofactoren.
• Urologen (NVU) – De follow-up met cystoscopieën van patiënten met een laagrisico niet-invasief blaascarcinoom wordt gestopt na één jaar in plaats van vijf jaar.
• Dermatologen (NVDV) – Verminderen van onnodige controles bij patiënten met systemische medicatie voor inflammatoire huidaandoeningen (hidradenitis, psoriasis en eczeem).
• Gynaecologen (NVOG) – Verlagen van de frequentie van follow-up na eierstokkanker van vijftien controles naar zes in een periode van vijf jaar. Een deel van deze follow-upconsulten laten verrichten door een verpleegkundig specialist.
• Cardiologen (NVVC) – Het stoppen met het standaard verrichten van een echocardiogram voor analyse van een mogelijke cardiale emboliebron na een CVA/TIA.
• Cardiologen (NVVC) – Het stoppen van het standaard verrichten van een follow-up echocardiografie in de eerste vijf jaar van patiënten met een biologische hartklepprothese.
• Maag-darm-leverartsen (NVMDL) – Het stoppen van de surveillance bij patiënten met inflammatory bowel disease (IBD) met een laag-mild risico op colorectaal carcinoom.
• Maag-darm-leverartsen (NVMDL) – Het stoppen met levenslange follow-up van patiënten met een laagrisico pancreascyste.
• Neurologen (NVN) – Het stoppen met het standaard opnemen ter observatie van alle patiënten met een licht herseninfarct.
• Chirurgen (NVvH) – Het stoppen met standaard opereren bij een simpele acute blindedarmontsteking, maar behandelen met orale antibiotica.

Van suggestie naar richtlijn

Er wordt nu een traject gestart om deze zorg te de-implementeren. Hiervoor stelt de wetenschappelijke vereniging samen met patiënten en andere betrokken verenigingen een de-implementatieplan op. De relevante richtlijn wordt aangepast, patiënten en zorgverleners worden geïnformeerd en zorginstellingen worden ondersteund bij het de-implementeren van deze zorg.

“De 'Less is more'-gedachte is een fundamentele verandering in ons denken over zorg”, schrijft KNO-arts Raphael Hemler, vertegenwoordiger van de Federatie op de website van de FMS. “Dit initiatief komt uit de beroepsgroep zelf: medisch specialisten nemen zelf het voortouw om zorg voortdurend kritisch te evalueren en zo te zorgen dat patiënten precies díe zorg krijgen die het meeste oplevert.”

“Dat levert winst op voor patiënten, omdat zij geen onderzoeken of behandelingen krijgen die voor hen niets extra’s betekenen, en voor de zorg als geheel, omdat we de beschikbare tijd en middelen effectiever kunnen inzetten.”

>> demedischspecialist.nl