Algemene Raad keurt 470 miljoen euro besparingen goed

De Algemene Raad van het RIZIV heeft maandag de begroting voor 2026 goedgekeurd. Er worden 470,775 miljoen euro besparingen opgelegd om een ontsporing van het budget te vermijden.

De omvang van de gevraagde besparingen was al bekend toen het Verzekeringscomité er twee weken geleden geen overeenstemming over bereikte: 150 miljoen euro voor artsen, 50 miljoen voor ziekenhuizen en 228 miljoen uit het geneesmiddelenbudget.

Minister Frank Vandenbroucke geeft in een persbericht aan dat de gezondheidszorg in 2026 mag rekenen op 1,566 miljard euro extra ten opzichte van 2025 (groeinorm 2% en indexering). "Deze massieve investering betekent evenwel niet dat we alles op zijn beloop kunnen laten", zegt Vandenbroucke.

 Doel voor 2026: 471 miljoen euro

De minister herinnert daarom aan de opdrachtenbrief waarin zorgaanbieders werden uitgenodigd om voorstellen in te dienen voor besparingen en nieuwe initiatieven. "Samengevat komt het er, rekening houdend met eerder besliste inspanningen en de technische ramingen van september, op neer dat nog ingrepen ten belope van 470,775 miljoen euro nodig zijn om een ontsporing van het budget te vermijden"

 Deze inspanning werd in het goedgekeurde voorstel als volgt verdeeld:

• Medische prestaties door artsen: 150 miljoen euro
• Optimalisatie van het ziekenhuislandschap: 50 miljoen euro
• Farma: 228 miljoen euro
• Andere sectoren (zoals thuisverpleegkunde, kinesitherapeuten...): 47 miljoen euro

 Besparingen bij artsen

De besparingen bij artsen viseren vooral klinische biologie, medische beeldvorming, heelkunde, en speciale verstrekkingen.

• In de medische beeldvorming is beslist om CT-onderzoeken van de wervelzuil (hernia, artrose...) die bij te veel herhaling ook niet goed zijn voor de patiënt door de blootstelling aan straling, slechts nog door een aantal specialisten te laten voorschrijven (onder andere neurochirurgie, neurologie, orthopedie, fysische geneeskunde, urgentiegeneeskunde en reumatologie). Dat moet ervoor zorgen dat er minder ondoelmatige onderzoeken worden uitgevoerd. Inspanning 38,3 miljoen euro.
• In de klinische biologie worden vergoedingen en technische verstrekkingen aangepast "rekening houdend met de bestaande winstmarges binnen de labo’s". Tegelijk geeft de regering de opdracht aan de sector en betrokken beroepsgroepen om tegen 2026 gerichte maatregelen uit te werken die focussen op efficiëntie. Dit levert een totale besparing op van 26,6 miljoen euro.
• In de heelkunde wordt het systeem van operatieve hulp hervormd. Vandaag wordt die hulp vaak automatisch aangerekend, maar door technologische vooruitgang is dat niet bij alle operaties nodig. De maatregel heeft een impact van 36,5 miljoen euro, "waarvan 16,5 miljoen euro wordt geherinvesteerd in ingrepen waar bijkomende chirurgische hulp effectief vereist is."
•  Zonder een bedrag te noemen, hoopt de minister dat beroepsverenigingen voorstellen doen voor een "verantwoorder" gebruik van technische verstrekkingen, zoals bij ECG en echocardiografie. De vergoedingen worden in afwachting daarvan al aangepast.

Herziening accreditatie

Vandenbroucke wil de accreditatie versterken, met de focus op permanente vorming. De voorwaarden zullen "strenger" zijn, stelt de minister zonder verdere details te geven. Het verschil tussen de honoraria van geaccrediteerde en niet-geaccrediteerde artsen zal groter worden. Het is aan de artsen en ziekenfondsen om hierover voorstellen te doen. Deadline: september 2026.

 Bovendien zal er € 16 miljoen worden ingehouden op de indexmassa als artsen het principe van "rationeel en goedkoop voorschrijven" niet respecteren.

 Ten slotte bevestigt de Algemene Raad het belang van een goede organisatie van wachtdiensten van huisartsen. Telefonische triage wordt opnieuw ingevoerd in huisartsenwachtposten; het oproepnummer  1733 moet de zorgvraag sturen; samenwerking tussen de huisartsenkringen en de spoeddiensten is daarbij cruciaal.

De Algemene Raad geeft een werkgroep onder leiding van prof. Katrien Bervoets de opdracht een rapport over zorg tijdens het levenseinde op te stellen. Gerichte maatregelen moeten ervoor zorgen "dat meer rekening wordt gehouden met het welzijn en de doelen van de patiënt op het einde van zijn of haar leven".

 Besparingen bij ziekenhuizen

 De ziekenhuissector moet de financiering van dagziekenhuizen herzien tegen uiterlijk 1 januari 2027, met het oog op een efficiëntiewinst van € 47 miljoen. In afwachting daarvan zal het ziekenhuisbudget in 2026 met eenzelfde bedrag verlaagd worden.

 Om de liquiditeit van ziekenhuizen te verbeteren, worden inhaalbedragen sneller uitgekeerd. "2025 ging het om een bedrag van 721 miljoen euro dat de ziekenhuizen versneld kregen om achterstallige bedragen van het verleden aan te zuiveren", stelt Vandenbroucke

Besparingen bij farmaceutische sector

De besparingen in de farmaceutische sector worden gerechtvaardigd door het feit dat de stijging van de farmaceutische uitgaven dit jaar 64% van de groeinorm zou opsouperen. "Er werd in het regeerakkoord beslist dat we verspilling van geneesmiddelen aanpakken, dat we gerichter en preciezer voorschrijven en terugbetalen. Meer zorg voor ons geld. Daarom werd eerder dit jaar het Farmaceutische meerjarenkader reeds opgemaakt." 

Als de daarin voorziene besparingen van 228 miljoen euro niet worden gerealiseerd, zal de sector de kosten zelf moeten dekken via een heffing op de omzet van bedrijven (een methode die al vaak in de geschiedenis is toegepast). Tegelijkertijd zal het (RIZIV) volgend jaar 80 miljoen euro innen bij farmaceutische bedrijven via een verplichte korting op de geneesmiddelen zelf.

 Andere maatregelen zijn:

Het Belgische nationale actieplan tegen resistentie tegen antibiotica omvat verschillende maatregelen om het gebruik van antibiotica te rationaliseren. Eén daarvan is het afleveren van antibiotica per behandeltermijn, zodat patiënten precies de dosis krijgen die ze nodig hebben.

Ziekenhuizen zullen via openbare aanbestedingen scherpe prijsafspraken kunnen maken met farmaceutische bedrijven. Er komt ook een maatregel die het voorschrijven van het goedkoopste geneesmiddel moet stimuleren (42 miljoen euro besparing).

Om innovatieve behandelingen die via de 'Early and Equitable Fast Access'-procedure worden vergoed te financieren, komt er een minimumbijdrage van 2 euro per doosje (1 euro voor VT-patiënten).

Maximumfactuur

Het systeem van de maximumfactuur (dat de eigen bijdrage beperkt), wordt uitgebreid naar Cs- en Cx-medicijnen (anti-allergiemedicijnen, enz.). De minister voert om dit te financieren een minimumremgeld in.

De maagzuurremmers waar Belgen dol op zijn (één op de vijf Belgen gebruikt ze, wat het derde hoogste aantal in Europa is) staan ​​in de schijnwerpers. "Tussen 2004 en 2017 is hun gebruik verdrievoudigd en blijft het jaar na jaar toenemen." Maagzuurremmers uit terugbetalingscategorie B worden daarom overgeheveld naar categorie Cx. Verwachte besparing: 53,9 miljoen euro

 Nog een overheveling: cholesterolverlagende medicijnen, zoals statines, ezetimibe en combinaties daarvan, vallen voortaan onder vergoedingscategorie C. De minister stelt dat beweging en leefstijlaanpassingen effectiever zijn tegen cholesterol en dat patiënten vaak halverwege de behandeling stoppen. Het doel is om hiermee 29,4 miljoen te besparen. De Algemene Raad wil dat cholesterolverlagers ingezet worden bij die patiënten die daar het meest baat bij hebben.