De neuroloog als Sherlock Holmes
[Boek] De vrouw die in haar slaap augurken at
In dit boek bundelt neuroloog Gert Cypers een tachtigtal waargebeurde casussen uit zijn praktijk. Allen betreffen ze minder courante aandoeningen die de behandelend arts aan de hand van ogenschijnlijk onbeduidende details moet kunnen herkennen.
Een neuroloog is, meer nog dan andere medische specialisten, een detective die aan de hand van subtiele aanwijzingen moet achterhalen wat er aan de hand is, schrijft Cypers. Hij geeft grif toe dat hij verslaafd is aan het gevoel van euforie wanneer de puzzelstukjes op hun plaats vallen. Die euforie straalt door in het plezier waarmee hij over zijn speurtochten schrijft.
Alert voor zeldzame ziekten
Het grootste deel van de meer dan 80 casussen betreft minder courante aandoeningen. Die insteek heeft een pedagogisch doel. De alertheid voor zeldzame ziekten verhogen, is een persoonlijke missie voor Cypers - het alternatief is dat een patiënt met een behandelbare ziekte niet geholpen wordt omdat de behandelend arts ze niet kent of er niet aan denkt.
“Wie nog nooit van de ziekte van Unverricht-Lundborg of het syndroom van Lemierre heeft gehoord, zal een patiënt onverrichter zake naar huis sturen", schrijft Cypers.
Soms ligt de oplossing van het raadsel – zoals de gestolen brief uit het gelijknamige kortverhaal van Edgar Allen Poe – voor het grijpen: bijvoorbeeld in eerdere onderzoeken of opmerkingen in het patiëntendossier. Je moet ze wel willen zien.
Premature closure
Tegelijk waarschuwt Cypers ook voor het gevaar van premature closure: stoppen met nadenken zodra een klinisch vermoeden lijkt te worden bevestigd, terwijl er misschien argumenten zijn die tegen de diagnose pleiten, of er andere diagnoses mogelijk zijn.
Net als in detectiveromans zijn de ingewikkeldste zaken het leukste om te lezen. Maar Cypers kan ook relativeren en benadrukt dat het grootste deel van de casussen wel degelijk courante ziekten zullen zijn. Of zoals zijn leermeester prof. dr. Wim Robberecht (UZ Leuven) het formuleerde: "Als je hoefgetrappel hoort op de Bondgenotenlaan, is dat waarschijnlijk een paard en geen zebra.”
En de augurken uit de titel? Die patiënte bleek te lijden aan Sleep related eating disorder, een parasomnie waarbij de patiënt ’s nachts allerlei (soms ook niet-eetbare) zaken verorbert en zich daar 's ochtends vaak niets van herinnert. Een polysomnografie wees een obstructief slaapapneusyndroom uit, dat behandeld werd met CPAP. Daarmee was het gedaan met de nachtelijke smulpartijen.
De vrouw die in haar slaap augurken at. Dagboek van een neuroloog: zeldzame ziekten en de zoektocht naar antwoorden is verschenen bij Borgerhoff & Lamberigts.
