Advocaat-generaal Europees Hof
Betere bescherming voor slachtoffers van schadelijke medische producten
De advocaat-generaal bij het Hof van Justitie heeft in haar conclusies voor het EU Hof van Justitie een patiëntvriendelijke interpretatie gegevens aan het recht op vergoeding van schade als gevolg van een gebrekkig product (zaak C-338/24 inzake LF tegen Sanofi Pasteur, conclusie L.Medina, 19 juni 2025).
Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex-voorzitter VITAZ
Richtlijn productaansprakelijkheid
Artikel 10, lid 1, van de Europese richtlijn 85/374 (richtlijn productaansprakelijkheid) bepaalt dat de vordering tot schadevergoeding verjaart na drie jaar. Deze termijn begint te lopen op de dag waarop de schadelijder kennis kreeg dan wel had moeten krijgen van de schade, het gebrek van het product en de identiteit van de producent. Artikel 11 van die richtlijn bepaalt dat het recht op schadevergoeding vervalt na een termijn van tien jaar, te rekenen vanaf de dag waarop de producent het product dat de schade heeft veroorzaakt in het verkeer heeft gebracht, tenzij het slachtoffer gedurende die periode een gerechtelijke procedure tegen hem heeft ingesteld.
Vragen aan het Europees Hof
Op 20 maart 2003 werd LF gevaccineerd met Revaxis, een vaccin tegen difterie, tetanus en poliomyelitis dat wordt geproduceerd door het laboratorium Sanofi Pasteur. LF verklaarde dat zij vanaf 2004 diverse symptomen, infecties en pijn had gehad (spijsvertering, keel, schouders, armen, handen, nekpijn, urineweginfecties, pijn in de onderrug en haaruitval) en dat zij zich vanaf december 2005 herhaaldelijk ziek moest melden op haar werk. Zij had verschillende medische onderzoeken ondergaan, waaronder een spierbiopsie van haar linkerdeltaspier op 31 maart 2008, waarbij macrofagische myofasciitis werd aangetoond die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van aluminiumhydroxide, een adjuvans dat in bepaalde vaccins wordt gebruikt. Van 2 tot en met 5 april 2013 werd zij in het ziekenhuis opgenomen voor deze aandoening.
LF startte een rechtszaak tegen de producent en in het kader van die procedure stelde het Hof van Beroep in Rouen onder meer volgende vragen aan het Europees Hof. Is artikel 11 van de richtlijn productaansprakelijkheid in strijd met artikel 47 van het Europees Grondrechtenhandvest dat het recht op toegang tot de rechter garandeert aangezien aan iemand die progressieve schade heeft geleden als gevolg van een gebrekkig product dat recht wordt ontnomen? En kan artikel 10 van richtlijn zo worden uitgelegd dat de termijn van drie jaar pas kan beginnen te lopen vanaf de dag waarop de volledige omvang van de schade bekend is.
Antwoorden van de advocaat-generaal
Artikel 11 van de richtlijn is ongeldig. De advocaat-generaal is van mening dat artikel 11 ongeldig is in het licht van artikel 47 van het Handvest voor zover de toepassing van dat artikel 11 tot gevolg heeft dat slachtoffers die aan een progressieve pathologie lijden en die blijkens medische bewijsstukken, vanwege de progressieve aard van hun gezondheidstoestand, de hun berokkende schade niet volledig kunnen inschatten en derhalve niet binnen die termijn een procedure tegen de producent kunnen instellen, hun recht om schadevergoeding te vorderen zien vervallen.
Artikel 10 ruim interpreteren. De advocaat-generaal is van mening dat artikel 10 van de richtlijn zo moet worden uitgelegd dat wanneer er sprake is van een progressieve pathologie, de verjaringstermijn van drie jaar pas begint te lopen op de datum waarop de schade is geconsolideerd, die wordt gedefinieerd als het tijdstip waarop uit medische bewijsstukken blijkt dat de toestand van de gelaedeerde zich niet verder ontwikkelt.
Het is nog afwachten of het Europees Hof in zijn arrest de mening van de advocaat-generaal zal volgen.
