Nachtelijke slaapduur en microvasculaire complicaties bij type 2 diabetes: een U-vormige risicocurve

Er is steeds meer bewijs dat de slaapduur het risico op het ontwikkelen van complicaties bij T2DM kan beïnvloeden. Een Deens onderzoek, gepresenteerd op het EASD-congres, onderzocht de relatie tussen slaapduur en de aanwezigheid van microvasculaire schade bij nieuw gediagnosticeerde T2DM-patiënten.

Deze cross-sectionele analyse maakte gebruik van gegevens van het Specialist Supervised Individualized Multifactorial Treatment of New Clinically Diagnosed Type 2 Diabetes in General Practice cohort (2). De nachtelijke slaapduur werd gemeten met versnellingsmeters die gedurende 10 dagen werden gedragen. De nachtelijke slaapduur werd volgens de meest recente consensus ingedeeld in drie categorieën: kort (< 7 uur), optimaal (7 tot minder dan 9 uur) en lang (9 uur of meer). Microvasculaire stoornissen werden gedefinieerd door een urinealbumine/creatinineratio (UACR) ≥ 30 mg/g of door de aanwezigheid van diabetische retinopathie. De analyse werd gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht, BMI, systolische bloeddruk, roken, HbA1c, duur van de diabetes en antihypertensieve behandeling.

Er werden bruikbare gegevens verkregen van 396 deelnemers. De mediane leeftijd was 62 jaar, met een gemiddelde duur van diabetes van 3,5 ± 2,7 jaar. Het cohort had overwegend overgewicht, met een mediane BMI van 31, en 68% kreeg antihypertensiva.

De verdeling volgens slaapduur was 12% voor korte slaap, 60% voor optimale slaap en 28% voor lange slaap. De prevalentie van microvasculaire schade was respectievelijk 38%, 18% en 31%. Met andere woorden, zowel de korte als de lange slaapduur waren significant geassocieerd met microvasculaire schade, met relatieve risico's berekend op respectievelijk 2,63 (95% CI: 1,32-5,26) en 2,29 (95% CI: 1,32-3,97). Bovendien werd de associatie met korte duur versterkt door de leeftijd.

Een ander interessant feit is dat bij deelnemers van 62 jaar of ouder, de RR geassocieerd met korte slaapduur 5,67 (95% CI: 2,10 - 15,27) was bij de 62-plussers, vergeleken met 1,23 (95% CI: 0,43 - 3,55, dus niet significant) bij de 62-plussers. Een optimale nachtelijke slaapduur is dus vooral belangrijk bij oudere type 2 diabetici.

Deze nieuwe studie doet deels denken aan die van Albers et al, vorig jaar gepubliceerd in Sleep Health (3), die ook een U-vormige curve in het risico op T2DM als functie van de slaapduur vaststelden in een populatie van 5.561 diabetici tussen 40 en 75 jaar.

Referenties :

1. Olsen MH et al. Impact of sleep duration at night on microvascular complications in patients recently diagnosed with type 2 diabetes.

2. doi: 10.1136/bmjopen-2017-017493

3. Albers J et al. Zowel korte als lange slaapduur zijn geassocieerd met type 2 diabetes, onafhankelijk van traditionele leefstijl risicofactoren--The Maastricht Study. Sleep Health 9-5, 733-741. doi:10.1016/j.sleh.2023.06.009